Royal Academy of Cambodia
មិនខុសពីបញ្ហាប្រទេសនានាលើពិភពលោកនោះទេ នៅកម្ពុជា បញ្ហាគ្រឿងញៀន បានក្លាយទៅជាគ្រោះថ្នាក់មួយសម្រាប់សង្គម ដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ និងដាក់ចេញនូវយន្តការបង្ក្រាបឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវវឌ្ឍនភាពសង្គមមួយប្រកបដោយចីរភាព ព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះ គ្រឿងញៀនបានក្លាយទៅជាហេតុផលចម្បងមួយនៃអំពើចោរកម្ម និងអំពើហិង្សា(ទាំងក្នុងគ្រួសារនិងក្នុងសង្គម) ដែលជួនកាលឈានដល់ករណីឃាតកម្មថែមទៀតផង។
នៅរសៀលថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចឱ្យរៀបចំធ្វើតេស្តគ្រឿងញៀនលើមន្ត្រីរាជការគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ ទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ បន្ថែមពីលើនេះ នៅរសៀលថ្ងៃដដែល ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញបទបញ្ជាលេខ ០១ បប ស្ដីពី ការដាក់ចេញវិធានការម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ នៅតាមក្រសួង ស្ថាប័ន និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលតម្រូវឱ្យគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ត្រូវបង្កើនការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំចំពោះមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល មន្ត្រីនគរបាលជាតិ និងយោធិន ព្រមទាំងមន្ត្រីជាប់កិច្ចសន្យាដែលស្ថិតក្រោមឱវាទរបស់ខ្លួន លើការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ឬមានការពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ដោយចាត់វិធានការបញ្ចប់មុខតំណែងនិងបណ្ដេញចេញពីក្របខ័ណ្ឌដោយគ្មានការលើកលែង ចំពោះមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល មន្ត្រីនគរបាលជាតិ និងយោធិន ក៏ដូចជាមន្ត្រីជាប់កិច្ចសន្យារូបណា ដែលត្រូវបានរកឃើញថាមានប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ឬមានការពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់។
បទបញ្ជាដ៏ម៉ឺងម៉ាត់ខាងលើនេះរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺពិតជាមានអត្ថន័យគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ជាក់អំពីឆន្ទៈរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល និងការលុបបំបាត់មន្ទិលសង្ស័យរបស់មហាជនចំពោះសុចរិតភាពរបស់អ្នកអនុវត្តច្បាប់ ពោលគឺនៅក្នុងចំណោមជួរថ្នាក់ដឹកនាំនិងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធមួយចំនួនតូច ដែលកន្លងមក ត្រូវបានរកឃើញថាមានការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀន ពោលគឺអ្នកបង្ក្រាប បែរក្លាយជាអ្នកចែកចាយ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទៅវិញ។
លើសពីនេះទៅទៀត បទបញ្ជារបស់សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រីនាពេលនេះ គឺជាចលករដ៏សំខាន់ និងស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈចាំបាច់បំផុតនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវពង្រឹងសុចរិតភាពរបស់មន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលជាអ្នកផ្ដល់សេវាសាធារណៈ ថែរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈដោយផ្ទាល់ ជូនដល់ប្រជាជន ដែលវិធានការនេះ នឹងអាចរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការធានាគុណភាពនិងប្រសិទ្ធភាពការងាររបស់មន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅទូទាំងប្រទេស។
គេសង្កេតឃើញថា បញ្ហាអសន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ដែលបង្កឡើងដោយគ្រឿងញៀននេះ ទោះក្នុងរូបភាពតិចឬច្រើន ពិតជាបានជះឥទ្ធិពលដល់ការវិនិយោគ និងវិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា។ ហេតុដូច្នេះហើយ ការដាក់បទបញ្ជាដ៏ម៉ឺងម៉ាត់នេះរបស់សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី នឹងរួមចំណែកដល់ការលើមុខមាត់ប្រទេសកាន់តែល្អប្រសើរឡើងបន្ថែមទៀត ដែលអាចទាញចំណាប់អារម្មណ៍វិនិយោគិនមកដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជាបន្ថែម ព្រមទាំងអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបរទេសមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា ដោយមិនមានការព្រួយបារម្ភអំពីសុខសុវត្ថិភាពតាមការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតមួយចំនួនផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន មិនមែនជាកិច្ចការដែលអាចសម្រេចបានជោគជ័យត្រឹមតែរយៈពេលមួយខែ ឬមួយឆ្នាំនោះទេ ហេតុនេះហើយ ទាមទារឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវជំរុញយុទ្ធនាការអនុវត្តបទបញ្ជាដ៏ម៉ឺងម៉ាត់នេះ ឱ្យបានសស្រាក់សស្រាំឥតដាច់ដូចភ្លៀងរលឹម ដើម្បីឈានទៅសម្រេចគោលបំណងរបស់ខ្លួន។ បន្ថែមពីនេះ ការពង្រឹងការអប់រំពីសាលារៀន គ្រួសារ និងសហគមន៍ ក៏ជាការរួមចំណែកដ៏សំខាន់ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងការពារយុវជនដែលជាធនធានបន្តវេន ចៀសឆ្ងាយពីគ្រឿងញៀន។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ថ្វីដ្បិតតែការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រឿងញៀន គឺជាតួនាទីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែ ដើម្បីឈានទៅលុបបំបាត់ឱ្យបាននៅត្រឹមកម្រិតអបប្បរមា (នៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន) ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនេះគួរតែត្រូវបានចូលរួមពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានឱ្យបានទូលំទូលាយ ដែលអាចឈានទៅជាចរន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននៅទូទាំងប្រទេស និងគ្រប់ទិដ្ឋភាព ដែលរាប់ចាប់តាំងពីការចូលរួមចំណែកអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ការរាយការណ៍ ការសហការ និងឈានទៅដល់ការបង្ក្រាបការប្រើប្រាស់និងចែកចាយគ្រឿងញៀន៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្...
ឧក្រិដ្ឋកម្ម ឬបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាអំពើ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ មិនត្រឹមតែចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងដល់សហគមន៍ សង្គម ឬប្រទេសផងដែរ។គំនិតដែលធ្វើសកម្មភាព ដូចជា ឃាតកម្ម ការចាប់រំលោភ និងចោរកម្ម...
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ៧កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នៅសាល «ទន្លេសាប» នៃអគារខេមរៈវិទូមានរៀបចំអង្គសិក្ខាសាលាស្តីពី «ទេសចរណ៍កម...