Royal Academy of Cambodia
ក្រោយបើកការដ្ឋានសាងសង់បានជិត៣ឆ្នាំ កម្ពុជាគ្រោងនឹងសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានសមុទ្ររាមកងទ័ពជើងទឹករបស់ខ្លួនក្នុងជំហានទី១ នៅដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ។ ក្នុងឱកាសនៃការសម្ពោធមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមកងទ័ពជើងទឹកនេះ មានការចោទជាសំណួរអំពីការប្រតិកម្មសារជាថ្មីពីសំណាក់ប្រទេសក្នុងតំបន់ និងមហាអំណាចមួយចំនួនអំពីឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិននៅកម្ពុជា ក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានលើកឡើងថា វឌ្ឍនភាពថ្មីនៃការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពការពារជាតិរបស់កម្ពុជា តាមរយៈសមិទ្ធផលថ្មីគឺមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម ដែលជាការបោះជំហាននៅក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា ឆ្លើយតបទៅនឹងភាពចាំបាច់របស់ប្រទេសជាតិនីមួយៗ នៅក្នុងការល្បាតនិងការពារដែនអធិបតេយ្យភាពដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន។ បើតាមលោកបណ្ឌិត នេះជាគឺជាដំណើរការជាប្រក្រតីសម្រាប់ប្រទេសដែលមានដែនសមុទ្រ តែងតែមានកងទ័ពជើងទឹកដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការពារដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន ហើយករណីនេះក៏មិនមែនជាការត្រៀមលក្ខណៈនៅក្នុងការច្បាមឬដណ្ដើមដែនសមុទ្រប្រទេសណាមួយឡើយ ពោលគឺការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងពង្រឹងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងដែនទឹករបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានកត់សម្គាល់ទៀតថា ប្រសិនបើប្រទេសមួយមានអធិបតេយ្យភាពលើដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួនហើយ តែបែរជាមិនមានកំពង់ផែដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការផ្ទុកនាវាយោធារបស់ខ្លួន សម្រាប់បម្រើដល់កិច្ចការងារល្បាតនិងគ្រប់គ្រងលម្ហដែនសមុទ្រ និងគាំទ្រដល់ប្រតិបត្តិការយោធាជើងទឹកផ្សេងៗ រាប់ចាប់តាំងពីប្រតិបត្តិការជំនួយមនុស្សធម៌ ក៏ដូចជាការពារដែនអធិបតេយ្យភាពលើផ្ទៃសមុទ្ររបស់ខ្លួន គឺជាចម្លែកទៅវិញនោះទេ។ លោកបណ្ឌិត បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា ការសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជំហានដំបូងនៃមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម គឺជាសមិទ្ធផលថ្មីមួយទៀតរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ដែលបានបន្តឆន្ទៈនិងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលមុន ដោយបានធ្វើឱ្យលេចចេញជារូបរាងពិតប្រាកដ។
ការពង្រឹងនិងពង្រីកសមត្ថភាពមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺជារឿងដ៏ចាំបាច់មួយសម្រាប់ប្រជាជាតិខ្មែរផ្ទាល់ ហើយដំណើរការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពការពារជាតិកម្ពុជា ក៏មិនគួរត្រូវបានបង្អាក់ដោយសារតែការរិះគន់ពីសំណាក់ប្រទេសណាមួយ ដោយយោងលើហេតុផលផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ប្រទេសទាំងនោះដែរ ព្រោះប្រសិនបើកម្ពុជាបោះបង់សិទ្ធិពង្រឹងនិងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពការពារជាតិ ដោយសារតែហេតុផលប្រទេសដទៃ នោះគឺជាការខាតបង់ផលប្រយោជន៍ និងជាការសម្រេចចិត្តដ៏ខុសឆ្គងមួយចំពោះប្រជាជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជាផ្ទាល់។ សម្រាប់លោកបណ្ឌិត កម្ពុជាត្រូវអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ដោយយោងទៅលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អន្តរជាតិជាធរមាន។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា ការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម មិនមានផលប៉ះពាល់ទៅដល់ប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាដូចជាវៀតណាម ថៃ ឬឡាវ និងសូម្បីតែសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលស្ថិតនៅយ៉ាងឆ្ងាយពីដែនសមុទ្រកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅក្នុងទិដ្ឋភាពច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ការធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម មិនបានប្រាសចាកពីខ្លឹមសារដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឡើយ ប៉ុន្តែស្របគ្នាទៅនឹង រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាត្រង់មាត្រា៥៣ វាក្យខណ្ឌទី៦ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាទទួលជំនួយយោធាសព្វបែបយ៉ាងពីបណ្ដាប្រទេសជាមិត្តទាំងឡាយ ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹករបស់ខ្លួន៖ “ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា រក្សាសិទ្ធិទទួលជំនួយបរទេសជាសម្ភារៈយោធា អាវុធ គ្រាប់រំសេវ ការហ្វឹកហ្វឺនកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងជំនួយផ្សេងៗទៀត ដើម្បីការពារខ្លួន និងធានាសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈ នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។” ។ ហេតុនេះហើយ ក្នុងករណីដែលរដ្ឋបរទេសណាមួយមានសមានចិត្តជួយកម្ពុជាក្នុងវិស័យយោធា និងមានលក្ខខណ្ឌសមស្របនឹងកម្ពុជា នោះកម្ពុជាមានសិទ្ធិពិចារណាទទួលយក ព្រោះកម្ពុជាមិនអាចទុកឱ្យវិស័យកងទ័ពជើងទឹករបស់ខ្លួនបន្តមានភាពទន់ខ្សោយ ដោយគ្មានមូលដ្ឋានសមុទ្ររឹងមាំ និងគ្មានសមត្ថភាពឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការជាក់ស្ដែងឡើយ។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា ការរិះគន់ពីបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួន មកលើការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម របស់កម្ពុជា ត្រូវបានលើកឡើងដោយយោងលើហេតុផលផ្សេងៗគ្នាដូចជា ការមិនបានយល់ច្បាស់លាស់, ប្រយោជន៍នៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងដោយសារតែការដុតរោលបញ្ហាក្នុងតំបន់ ជាជាងការព្រួយបារម្ភដែលលើកឡើងដោយផ្តោតលើផលប្រយោជន៍សម្រាប់កម្ពុជា។ ហេតុនេះហើយ លោកបណ្ឌិតបានសម្ដែងការគាំទ្រចំពោះការបន្តអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពយោធារបស់កម្ពុជា ដោយផ្ដោតជាចម្បងទៅលើផលប្រយោជន៍ការពារជាតិ អធិបតេយ្យភាព និងប្រជាជនកម្ពុជា ពិសេសការធ្វើទំនើបកម្មកងទ័ពជើងទឹករបស់កម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្ននៅកម្រិតនៅឡើយនោះ៕
RAC Media
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិននៅកម្ពុជា ចំថ្ងៃទី១៧-១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលមានមតិមួយចំនួនបានទាញភ្ជាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ...
ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធនៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ (ម៉ោងនៅកម្ពុជា) រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានប្រកាសពីអត្រាពន្ធគយសម្រាប់ការនាំចូលទំនិញពីដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន នៅជុំវិញពិភពលោក រួមទាំងប្រទេសកម្...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃសុក្រ ៧កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំពិធីអបអរសាទរបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ឆ្នាំម្ស...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំ វេទិកាពិសេសស្តីពី «មិត្តភាពដែកថែបកម្ពុជាចិន ក្នុងយុគសម័យថ្មី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ-ឈ្នះ និងវិប...
នៅក្នុងឱកាសដែលសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងក្រុមគ្រួសារ មានមរណទុក្ខ ដោយសារការបាត់បង់មរណភាពរបស់ឯកឧត្ដម ឧកញ៉ា ឧត្ដមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន គណបក្សនយោ...
រាត្រីថ្ងៃសៅរ៍ ១កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស.២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ ជាវេលាដ៏សែនខ្សឹកខ្សួលរំជួលចិត្តនិងស្តាយស្រណោះរកអ្វីមកប្រៀបផ្ទឹមពុំបានសម្រាប់ក្រុមគ្រួសារ សាច់ញាតិ សិស្សគណ ប...
សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈការិយាល័យឆ្នាំ២០២១សម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យស...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្ដីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈ សម្រាប់ឆមាសទី២ ឆ្នាំ២០២០ របស់រាជបណ...
ចុចមើលកិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្តីពី តើអ្វីជាសារប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន?
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមពិគ្រោះថ្លៃ ការបោះពុម្ពព្រឹត្តិបត្រលេខ១១ សន្ទានុក្រមអក្សសិល្ប៍...
ចុចមើលដំណឹងជ្រើសរើសបេក្ខនារី សិក្សាជំនាញបន្ថែមផ្នែកគុណភាពទឹកដោះគោ ២រូប!
ចុចមើលកម្មវិធីកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្តីពី «តើមានអ្វីដែលនឹងកើតឡើងពេលដែលលោក សម រង្សី វិលត្រឡប់ចូលប្រទេសកម្ពុជា...
ចុចមើលបាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្រោមរដ្ឋបាលរបស់ លោក Donal Trump និងអត្ថន័យចំពោះអាស៊ី ថ្...
ចុចមើលសមិទ្ធផល១ឆ្នាំ និងទិសដៅការងារ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម...
ចុចមើលបាឋកថាស្តីពី ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រតាមរយៈការដាំដំណាំមន និងចិញ្ចឹមដង្កូវនាង ថ្ងៃទី០៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨...
ចុចមើលពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិតផ្នែកគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនឯកឧត្តម លឹម គានហោ រដ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនៅប្រទេសស៊ុយអ៊ែត
ចុចមើល