Royal Academy of Cambodia
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិននៅកម្ពុជា ចំថ្ងៃទី១៧-១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលមានមតិមួយចំនួនបានទាញភ្ជាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះទៅនឹងថ្ងៃជ័យជម្នះរបស់ក្រុមខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺជាការរៀបចំឡើងដោយក្រុមការងារពិធីការនៃប្រទេសទាំង៤គឺ ចិន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងកម្ពុជា ពោលគឺមិនមែនជាការរៀបចំ ដោយភ្ជាប់ទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬនយោបាយណាមួយនោះទេ។ លោកបណ្ឌិតបានបន្តថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង នៅកម្ពុជានាពេលនេះ ជាការរៀបចំផ្គូរផ្គងដោយធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមផង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីផង និងចុងក្រោយគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៧-១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលជាពេលវេលានៃក្រុមពិធីការនិងរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំង៤បានឯកភាពគ្នា ហើយជារឿងចៃដន្យដែលត្រូវចំថ្ងៃនេះ ដែលគេមិនអាចទាញភ្ជាប់ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយនោះទេ ព្រោះគេមិនអាចតម្រូវឱ្យប្រទេសផ្សេងទៀតរៀបចំពេលវេលា ដើម្បីតែភ្ជាប់នឹងកម្ពុជានោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត បើគេសង្កេតដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង នៅកម្ពុជា កន្លងទៅ កាលពីអំឡុងខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ ពោលគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចដំបូងក្រោយពេលលោកក្លាយជាប្រធានាធិបតីចិនដំបូង ដែលលោកបានធ្វើដំណើរមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា រួចបន្តទៅកាន់ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន និងឥណ្ឌា ដែលការបំពេញទស្សនកិច្ចនាពេលនោះ ក៏ពុំមែនជាកាលបរិច្ឆេទពិសេសអ្វីនោះដែរ។
បន្ថែមពីនេះ លោកបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ថា ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រនិងនយោបាយនៃប្រទេសកម្ពុជា មានការណែងណងគ្នា ដែលជាឧទាហរណ៍មានដូចជា ការធ្វើរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ បាននាំប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមរហូតដល់មានព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដែលនាំកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងរបបវាលពិឃាត ជាហេតុធ្វើឱ្យមានការបង្កើតរណសិរ្ស ២ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ និងនាំទៅដល់ព្រឹត្តិការណ៍ ថ្ងៃទី៧ មករា ១៩៧៩ ហើយការវិវត្តប្រវត្តិសាស្ត្របាននាំកម្ពុជាទៅដល់ព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ជាដើម។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកបណ្ឌិតបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា គ្រប់កាលបរិច្ឆេទ សុទ្ធតែមានព្រឹត្តិការណ៍កើតឡើងក្នុងអតីតកាល ដូច្នេះ ប្រសិនបើយើងទាញភ្ជាប់ គឺមានតែទាញភ្ជាប់ជាចង្កោមនៃព្រឹត្តិការណ៍។ ទោះជាយ៉ាងណា គេមិនអាចទាញកង់ប្រវត្តិសាស្ត្រឱ្យព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះឱ្យកើតឡើងវិញម្ដងទៀតបាននោះទេ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា គេគ្មានហេតុផលអ្វីមួយដើម្បីទាញភ្ជាប់ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយដែលកើតឡើងក្នុងអតីតកាល ឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ ឬផលប្រយោជន៍នៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានរៀបចំបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងនឹងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មកើតឡើងនៅក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ ដែលបង្ហាញពីឆន្ទៈនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារួចស្រេចទៅហើយ។ ហេតុនេះហើយ គេមិនអាចទាញចង្កោមព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ មករំខានដល់សុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយដៃគូខ្លួននោះទេ។
ចំណុចមួយទៀតគឺ ប្រទេសចិនក៏កំពុងតែប្រឹងប្រែងនៅក្នុងការជំរុញសណ្ដាប់ធ្នាប់នៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកថ្មី ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកើតឡើងចេញពីការដំឡើងពន្ធជាសាកលរបស់រដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ ផងដែរ។ ដូច្នេះចិន ពិតជាមិនមានពេលវេលាណាមួយសម្រាប់ចេតនាដុតរោលនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសណាមួយនោះទេ ពោលគឺ ចិនព្យាយាមប្រឹងប្រែងជំរុញទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងក្នុងតំបន់ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកទាំងមូល ហើយចិនគ្មានហេតុផលដែលចិនទាញភ្ជាប់ដើម្បីធ្វើឱ្យខូចខាតទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា បើរាប់ទាំងដំណើរទស្សនកិច្ចនាពេលនេះ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមរហូតដល់ទៅ ៥ដងទៅហើយ ដែលបង្ហាញថា ថ្វីដ្បិតតែទំនាក់ទំនងរវាងវៀតណាមនិងចិន មិនមែនជាមិត្តភាពដែកថែបដូចជា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន ប៉ុន្តែការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិនទៅកាន់វៀតណាម មានច្រើនជាងកម្ពុជាទៅទៀត ដោយសារតែទំនាក់ទំនងក្នុងលក្ខខណ្ឌពិសេសនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ និងគណបក្សនយោបាយ រវាងបក្សកុម្មុយនីស្តចិននិងបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាមជាដើម៕
RAC Media
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាខ្លី អំពីទំនៀមទម្លាប់ និងប្រពៃណី នៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាខ្លី អំពីទំនៀមទម្លាប់ និងប្រពៃណី នៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ អ្នកជំនាញនិងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យស...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ជនជាតិខ្មែរគឺជាប្រជាជាតិដែលមានអារ្យធម៌ដ៏ចំណាស់មួយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាមួយនឹងកេរដំណែលដ៏មានតម្លៃបង្កប់ក្នុងវប្បធម៌ ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្លួន ដែលបន្សល់ពីបុព្វបុរសដូនត...
យោងតាមកិច្ចពិភាក្សាពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់មួយចំនួនក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានមានប្រសាសន៍ថា ការប្រោះព្រំទឹក ជាទំនៀមទម្លាប់មានក្នុងសង្គមខ្មែ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅក្នុងពេលថ្មីៗនេះ មានការជជែកដេញដោលគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងចំណោមមហាជនខ្មែរ អំពីការប្រើប្រាស់ពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» និងពាក្យ «ចូលឆ្នាំថ្មី» នៅក្នុងកម្មវិធីអបអរសាទរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្ម...
(រាជធានីភ្នំពេញ) ថ្ងៃព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាននាំយកទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ចំនួន២០០លីត្រ ផ្ដល់ជូនដល់កុមារទាំង ១៧៧នាក់ នៅមណ...