Royal Academy of Cambodia
ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិរៀបចំដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ស្ដីពី «តម្លៃវប្បធម៌អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖ បញ្ហាប្រឈមនៃវប្បធម៌ ក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យា» នាព្រឹកថ្ងៃទីនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៨រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ នេះ លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម មន្ត្រីខុទ្ទកាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទទួលបន្ទុកផ្នែកទំនាក់ទំនងសាធារណៈ បានធ្វើបទបង្ហាញលើ ប្រធានបទ៖ «ព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យា៖ ទស្សនវិស័យ»។
នៅក្នុងបទបង្ហាញនេះ លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងអំពីតួនាទីនៃព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា ការប្រារព្ធពិធីផ្សេងៗនៅកម្ពុជា ព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងអគារជាតិ ជីវភាពរបស់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធសាសនានៅក្នុងវិស័យនយោបាយជាដើម។ ក្នុងបទបង្ហាញរបស់ខ្លួន លោកបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពី ការបួសជាបព្វជិត ឬស្នាក់នៅជាមួយបព្វជិតក្នុងពុទ្ធសាសនា ដោយលោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា «ក្មេងៗខ្លះ ត្រូវបានឪពុកម្តាយបញ្ជូនទៅសិក្សារៀនសូត្រនៅវត្តអារាម ក៏ដោយសារតែគ្រួសារក្រីក្រ ប៉ុន្តែមនុស្សមួយចំនួនទៀត បានចូលខ្លួនបម្រើព្រះពុទ្ធសាសនា គឺដើម្បីស្វែងយល់អំពីពុទ្ធោវាទ»។
ទាក់ទងនឹងពុទ្ធសាសនានៅក្នុងជីវភាពពលរដ្ឋ និងវិស័យនយោបាយ លោកបណ្ឌិតបានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា «នៅកម្ពុជាធ្លាប់មានសង្គ្រាមដ៏សំខាន់មួយកើតឡើងផងដែរ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាសម័យអាណានិគម ដោយសារតែការគាបសង្កត់ បានធ្វើឱ្យព្រះសង្ឃក្រោកឡើងតវ៉ាហើយបានក្លាយទៅជាសង្គ្រាមឆ័ត្រ ដែលត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកបណ្ឌិតក៏បានអំពីបញ្ហាប្រឈមបច្ចុប្បន្ន ដែលតែងតែត្រូវបានលើកឡើងជាញឹកញាប់ នៅក្នុងស្រទាប់មហាជនអំពីការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ព្រះសង្ឃមួយចំនួនផងដែរ។ លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា «ពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយចំនួនបានប្រតិកម្មដោយសារតែមានបញ្ហាប្រឈម រវាងបច្ចេកវិទ្យា និងសីលធម៌ ដែលប្រជាជនភាគច្រើនយល់ថា ព្រះសង្ឃគួរមានជំហរដែលគួរឱ្យគោរព មិនមែនប្រើអ៊ីនធឺណេត [ដោយខុសសីលធម៌] ទូរស័ព្ទទំនើប ហើយពេលខ្លះក៏មានព្រះសង្ឃលេងល្បែងលើទូរស័ព្ទដៃផងដែរ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម ក៏បានអះអាងថា ពុំមែនព្រះសង្ឃទាំងអស់ដែលប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃទំនើប សុទ្ធសឹងតែប្រព្រឹត្តនូវទង្វើមិនសមរម្យនោះទេ គឺមានព្រះសង្ឃជាច្រើនបានប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអត្ថន័យនៃការប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធ ដែលចំណុចនេះបានជួយឱ្យបរិស័ទ និងអ្នកដែលចង់ដឹងអំពីព្រះពុទ្ធសាសនា មានភាពងាយស្រួលក្នុងការសិក្សាទ្រឹស្តីរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
ជាចុងក្រោយ លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម បានផ្ដល់អនុសាសន៍ថា «បច្ចេកវិជ្ជា នាំទាំងភាពវិជ្ជមាន និងភាពអវិជ្ជមានសម្រាប់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា ដោយអាស្រ័យលើការប្រព្រឹត្ត និងការតាំងចិត្តរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គៗ។»៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពី ឫសគល់ទស្សនវិជ្ជាខ្មែរ ចាំបាច់យើងត្រូវមើលគំរូប្រព័ន្ធទស្សនវិជ្ជាក្នុងសាកលលោក ទាំងលោកខាងលិច ទាំងលោកខាងកើត ដើម្បីយកមកធ្វើជាប្រទីបក្នុងការឆ្លុះមើល និងជីករកឫសគល...
វិធីសាស្ត្រសិក្សាស្រាវជ្រាវគឺសំដៅលើដំណើរការនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងឡាយណា ដែលបានឆ្លងកាត់និតិវិធីវិទ្យាសាស្ត្រសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា៖ ការប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រការកំណត់ និងបញ្ជាក់បញ្ហាសិក្សាស្...
គ្រិស្តសាសនា គឺជាសាសនាដែលមានសាសនិកច្រើនជាងគេបង្អស់ក្នុងចំណោមសាសនាធំៗនៃពិភពលោក។ ទស្សនវិជ្ជាគ្រិស្តសាសនា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយគ្រប់ទ្វីបទាំងអស់។ ទស្សនវិជ្ជាគ្រិស្តសាសនា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយគ្រ...
រឿងធម្មបាលកុមារ ដែលគេច្រឡំហៅថា រឿងកបិលមហាព្រហ្ម គឺជាទេវកថាមួយដែលបានបង្កប់នូវខ្លឹមសារទស្សនវិជ្ជាសង្គមនិងនយោបាយខ្មែរយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។ រឿងនេះបាននិងកំពុងមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងសម្រាប់ជនជាតិខ្មែរគ្រប់វ័យ ជាច្រ...
និស្សិតនិងអ្នកស្រាវជ្រាវភាគច្រើនតែងត្រូវការទិន្នន័យពីឯកសារដែលមានស្រាប់ដើម្បីឱ្យដឹងថា ការស្រាវជ្រាវមុនៗបានធ្វើដល់ណាហើយមុននឹងចាប់ផ្តើមប្រមូលទិន្នន័យបថម។ ក្នុងការសរសេរកិច្ចការគរុកោសល្យមួយ សេចក្តីស្មោះត្រ...
ទីអវសាននៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បានមកដល់ចំពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាទើបប្រារឰពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីបានពីរបីថ្ងៃ។ ក្តីស្រមៃពីសន្តិភាពបានកើតមានឡើងស្របពេលមានវត្តមានកងទ័ពរំដោះចូលមកដល់ខេត្ត ក្រុងនានាជាបន្តបន្ទាប់។ នៅ...