Royal Academy of Cambodia
ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិរៀបចំដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ស្ដីពី «តម្លៃវប្បធម៌អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖ បញ្ហាប្រឈមនៃវប្បធម៌ ក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យា» នាព្រឹកថ្ងៃទីនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៨រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ នេះ លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម មន្ត្រីខុទ្ទកាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទទួលបន្ទុកផ្នែកទំនាក់ទំនងសាធារណៈ បានធ្វើបទបង្ហាញលើ ប្រធានបទ៖ «ព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យា៖ ទស្សនវិស័យ»។
នៅក្នុងបទបង្ហាញនេះ លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងអំពីតួនាទីនៃព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា ការប្រារព្ធពិធីផ្សេងៗនៅកម្ពុជា ព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងអគារជាតិ ជីវភាពរបស់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធសាសនានៅក្នុងវិស័យនយោបាយជាដើម។ ក្នុងបទបង្ហាញរបស់ខ្លួន លោកបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពី ការបួសជាបព្វជិត ឬស្នាក់នៅជាមួយបព្វជិតក្នុងពុទ្ធសាសនា ដោយលោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា «ក្មេងៗខ្លះ ត្រូវបានឪពុកម្តាយបញ្ជូនទៅសិក្សារៀនសូត្រនៅវត្តអារាម ក៏ដោយសារតែគ្រួសារក្រីក្រ ប៉ុន្តែមនុស្សមួយចំនួនទៀត បានចូលខ្លួនបម្រើព្រះពុទ្ធសាសនា គឺដើម្បីស្វែងយល់អំពីពុទ្ធោវាទ»។
ទាក់ទងនឹងពុទ្ធសាសនានៅក្នុងជីវភាពពលរដ្ឋ និងវិស័យនយោបាយ លោកបណ្ឌិតបានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា «នៅកម្ពុជាធ្លាប់មានសង្គ្រាមដ៏សំខាន់មួយកើតឡើងផងដែរ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាសម័យអាណានិគម ដោយសារតែការគាបសង្កត់ បានធ្វើឱ្យព្រះសង្ឃក្រោកឡើងតវ៉ាហើយបានក្លាយទៅជាសង្គ្រាមឆ័ត្រ ដែលត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកបណ្ឌិតក៏បានអំពីបញ្ហាប្រឈមបច្ចុប្បន្ន ដែលតែងតែត្រូវបានលើកឡើងជាញឹកញាប់ នៅក្នុងស្រទាប់មហាជនអំពីការប្រព្រឹត្តទៅរបស់ព្រះសង្ឃមួយចំនួនផងដែរ។ លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា «ពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយចំនួនបានប្រតិកម្មដោយសារតែមានបញ្ហាប្រឈម រវាងបច្ចេកវិទ្យា និងសីលធម៌ ដែលប្រជាជនភាគច្រើនយល់ថា ព្រះសង្ឃគួរមានជំហរដែលគួរឱ្យគោរព មិនមែនប្រើអ៊ីនធឺណេត [ដោយខុសសីលធម៌] ទូរស័ព្ទទំនើប ហើយពេលខ្លះក៏មានព្រះសង្ឃលេងល្បែងលើទូរស័ព្ទដៃផងដែរ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម ក៏បានអះអាងថា ពុំមែនព្រះសង្ឃទាំងអស់ដែលប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃទំនើប សុទ្ធសឹងតែប្រព្រឹត្តនូវទង្វើមិនសមរម្យនោះទេ គឺមានព្រះសង្ឃជាច្រើនបានប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអត្ថន័យនៃការប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធ ដែលចំណុចនេះបានជួយឱ្យបរិស័ទ និងអ្នកដែលចង់ដឹងអំពីព្រះពុទ្ធសាសនា មានភាពងាយស្រួលក្នុងការសិក្សាទ្រឹស្តីរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
ជាចុងក្រោយ លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សម បានផ្ដល់អនុសាសន៍ថា «បច្ចេកវិជ្ជា នាំទាំងភាពវិជ្ជមាន និងភាពអវិជ្ជមានសម្រាប់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា ដោយអាស្រ័យលើការប្រព្រឹត្ត និងការតាំងចិត្តរបស់ព្រះសង្ឃមួយអង្គៗ។»៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្...
ឧក្រិដ្ឋកម្ម ឬបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាអំពើ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ មិនត្រឹមតែចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងដល់សហគមន៍ សង្គម ឬប្រទេសផងដែរ។គំនិតដែលធ្វើសកម្មភាព ដូចជា ឃាតកម្ម ការចាប់រំលោភ និងចោរកម្ម...
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ៧កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នៅសាល «ទន្លេសាប» នៃអគារខេមរៈវិទូមានរៀបចំអង្គសិក្ខាសាលាស្តីពី «ទេសចរណ៍កម...