ព័ត៌មាន

«សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកថ្មីក្នុងបរិបទប្រព័ន្ធពហុប៉ូល» ដោយ៖ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា នាយកដ្ឋានសិក្សានយោបាយនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

2020-03-16 12:42:48 ថ្ងៃចន្ទ, 16 មីនា 2020 ម៉ោង 07:42 PM
អ្នកមើល 8507
post_detail

ការរត់ប្រណាំងមនោគមន៍វិជ្ជារវាងប្លុកសេរីនិងប្លុកកុម្មុយនីស្តក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមត្រជាក់ បានបង្ហាញពិភពលោកថា មានមហាអំណាចធំៗពីរឬបរិបទនៃមហាអំណាចទ្វេប៉ូល ដែលក្នុងនោះប្លុកសេរីដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងប្លុកកុម្មុយនីស្តដឹកនាំដោយសហភាពសូវៀត។ ការប្រកួតប្រជែងរបស់ទ្វេប៉ូលអំណាចត្រូវបានបញ្ចប់នៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ ដែលត្រូវបានសន្មតថា ជាការបិទបញ្ចប់នៃសង្រ្គាមត្រជាក់។ សហភាពសូវៀតជាអតីតមេដឹកនាំប្លុកកុម្មុយនីស្តបានជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ដែលជាហេតុផលចម្បងក្នុងការរំលេចមេដឹកនាំប្លុកសេរី គឺសហរដ្ឋអាម៉េរិកឱ្យក្លាយជាមហាអំណាចធំជាងគេលើពិភពលោកដែលទាញពិភពលោកឆ្ពោះទៅកាន់ប្រព័ន្ធឯកប៉ូល។

ប៉ុន្តែ ទិដ្ឋភាពពិតប្រាកដនៃមហាអំណាចនាពេលបច្ចុប្បន្នគឺផ្អែកទៅលើការវិវត្តនិងប្រែប្រួលវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងវិស័យយោធា ត្រូវកំណត់នូវប៉ូលអំណាចជាថ្មីឡើងវិញ។ ការស្ទុះឡើងរបស់មហាយក្សចិននិងការពង្រីកឥទ្ធិពលខ្លួនឡើងវិញរបស់សហព័ន្ធរុស្ស៊ី ព្រមទាំងការងើបឡើងនៃប្រទេសមហាអំណាចមធ្យមនិងអង្គការតំបន់នានា បានធ្វើឱ្យពិភពលោកវិលត្រឡប់ពីប្រព័ន្ធឯកប៉ូលមកកាន់ប្រព័ន្ធពហុប៉ូលវិញ។

តថភាពជាក់ស្តែងនាពេលនេះ សហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលជាមហាអំណាចឯកប៉ូលក្រោយសង្រ្គាមត្រជាក់បញ្ចប់ភ្លាម ក៏បានថយឥទ្ធិពលផ្តាច់មុខរបស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិដែរ។ កត្តាសម្ទុះរីកចម្រើនខាងបច្ចេកវិជ្ជាយោធារបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី បានជំរុញឱ្យអាម៉េរិកដើរចេញពីសន្ធិសញ្ញាកម្លាំងនុយក្លេអ៊ែរចម្ងាយមធ្យម (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty) ដោយចោទទៅលើភាគីរុស្ស៊ីថា មិនគោរពនូវសន្ធិសញ្ញានេះ។ ម្យ៉ាងទៀត ដោយមានការបារម្ភនឹងការរីកចម្រើនខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងឥទ្ធិពលរបស់ចិន សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានគោលដៅក្នុងការជំរុញរដ្ឋក្នុងតំបន់មហាសមុទ្រទាំងពីរ គឺមហាសមុទ្រឥណ្ឌានិងប៉ាស៊ីហ្វិក ឱ្យរក្សាជំហរឯករាជ្យ មិនចំណុះចិន។ យុទ្ធសាស្រ្តនេះក៏មានប្រសិទ្ធភាពបង្អាក់នូវយុទ្ធសាស្រ្តខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវរបស់ចិនផងដែរ។

បន្ទាប់ពីការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុបនៅចុងឆ្នាំ២០១៩មក សហភាពអឺរ៉ុបត្រូវការបង្គោលគ្រឹះដ៏ចាំបាច់ពីជំហររបស់ប្រទេសអាឡឺម៉ង់និងបារាំង ដើម្បីរក្សាឥទ្ធិពលនិងវឌ្ឍភាពនយោបាយ និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់និងក្នុងក្របខណ្ឌសកល។ ប៉ុន្តែ បញ្ហាប្រឈមនានារបស់សហភាពអឺរ៉ុបមិនទាន់បានស្រាកស្រាន្តនៅឡើយទេ ពីព្រោះ ប្រទេសបារាំងក៏មាននិន្នាការដូចប្រទេសអង់គ្លេសដែរ។ រីឯបញ្ហាចម្បងមួយទៀតនោះគឺ ការអនុវត្តនូវគោលនយោបាយថ្មីរបស់បណ្តារដ្ឋដែលចូលជាសមាជិកក្រោយគេ បានបើកឱ្យមានគោលនយោបាយថ្មីដើម្បីស្រូបយកទុនមកក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនគឺការផ្តល់នូវទិដ្ឋាការមាសដែលជាបញ្ហាប្រឈមនឹងសន្តិសុខនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប។ បញ្ហានេះបានជំរុញឱ្យបណ្តារដ្ឋគន្លឹះៗ ដូចជា បារាំង ជាដើម ធ្វើការពិចារណាលើផ្លូវនៃការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសផងដែរ។

ក្នុងការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធថ្មីនៃអំណាចនៅសតវត្សរ៍ទី២១ គឺមិនមែនមានតែមហាអំណាចខាងបស្ចិមលោកដែលឈានមុខគេក្នុងការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ចរន្តនៃការវិវត្តរីកចម្រើនខាងបច្ចេក​វិជ្ជា និងបច្ចុប្បន្នភាពកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិន ក៏បានរួមចំណែកក្នុងការផ្លាស់ប្តូរនិងការកំណត់នូវមហាអំណាច​ពហុប៉ូល​ដែរ។ តាមរយៈយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ចិននេះ ប្រទេសចិនទទួលជោគជ័យយ៉ាងខ្លាំងនិងមានការគាំទ្រជា​សកល​លើ​គោល​នយោបាយ​​ចិនតែមួយរបស់ខ្លួននិងត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងមានការកើនឡើងនូវឥទ្ធិពលការទូតនិងអំណាចនៅក្នុងតំបន់និង​ពិភពលោកថែមទៀត នេះបើយោងតាមការលើកឡើងរបស់ប្រធានស្ថាប័នធនាគារខួរក្បាលដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចការអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ី។

ទន្ទឹមនឹងការរីកចំរើនរបស់មហាអំណាចចិន ប្រទេសរុស្ស៊ីដែលបានរើខ្លួនចេញពីការបរាជ័យក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់នោះ ក៏ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងប្រើសមត្ថភាពបច្ចេកវិជ្ជាថ្មីៗដែលខ្លួនបានកសាងឡើងសម្រាប់ពង្រឹងអានុភាពកម្លាំងយោធាដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់របស់ខ្លួននៅលើឆាកអន្តរជាតិផងដែរ។ សហព័ន្ធរុស្ស៊ីបាននិងកំពុងស្តារទំនាក់ទំនងការទូតនិងសេដ្ឋកិច្ចដ៏រស់រវើករបស់​ខ្លួនឡើងវិញតាមរយៈសមត្ថភាពយោធានិងការចងសម្ព័ន្ធភាពការទូតជាមួយបណ្តាអតីតរដ្ឋនៅក្នុងប្លុកកុម្មុយនីស្តចាស់ក្នុង​អំឡុងសង្រ្គាមត្រជាក់និងពង្រីកសម្ព័ន្ធថ្មីជាមួយបណ្តារដ្ឋមហាអំណាចមធ្យមក្នុងតំបន់ ដូចជា ឥណ្ឌា និងមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចចិន។

ក្រៅពីមហាអំណាចពហុប៉ូលដែលបានបង្ហាញនូវអានុភាពខាងលើនេះ ក៏នៅមានបណ្តារដ្ឋមហាអំណាចមធ្យមមួយចំនួនដែលមាន​សេដ្ឋកិច្ច​និងបច្ចេកវិជ្ជានាំមុខគេ​មួយចំនួន ដូចជា ប្រទេសជប៉ុន ឥណ្ឌា ប្រេស៊ីល កាណាដា ជាដើម ដែលមានសកម្មភាព​ខាងសេដ្ឋកិច្ចនាំមុខ​និងចូលរួមដោះស្រាយ​បញ្ហា​និង​ថែរក្សាស្ថិរភាព​និងសន្តិភាព​ក្នុងក្របខណ្ឌ​ពិភពលោកដែលគួរ​ឱ្យសរសើរ។ ប៉ុន្តែ បណ្តារដ្ឋទាំងនេះ​នៅមិនទាន់មាន​ឥទ្ធិពល​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការរក្សានិងបង្កឱ្យមាន​ការប្រែប្រួលក្នុងពិភពលោកនៅឡើយទេ។

អ្នកសិក្សានិងអ្នកធ្វើគោលនយោបាយគួរកត់សម្គាល់ថា ពិភពលោកដែលមានធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិជាបទដ្ឋាន​គតិយុត្ត​កំពូលសម្រាប់សមាជិក១៩៣ប្រទេស រក្សាជំហរប្រតិបត្តិគោលនយាបាយជាតិរបស់ប្រទេសនីមួយៗនិងសម្រាប់ជាត្រី​វិស័យ​ក្នុងការដោះស្រាយនិងថែរក្សាសណ្តាប់ពិភពលោក។ ទន្ទឹមនឹងបទដ្ឋានគតិយុត្តអន្តរជាតិស្ថិតនៅជាធរមាននេះ ក៏នៅតែមាន​ចរន្តឥទ្ធិពលនៃការត្រួតត្រាជាច្រើននិងស្ថានភាពនៃសហប្រតិបត្តិការខុសប្លែកគ្នាលេចចេញជារូបរាងមកជាមួយផងដែរ។ ភាពខុសគ្នានេះបាននាំឱ្យមានភាពមិនចុះសម្រុង ទំនាស់ និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកនាពេលថ្មីៗ​នេះ ដែលបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ខ្លះៗនូវការអនុវត្តគោលការណ៍ច្បាប់ជាមូលដ្ឋានមួយចំនួនសម្រាប់រក្សាសណ្តាប់ពិភពលោក៕


អត្ថបទទាក់ទង

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជាត្រូវប្រើយន្តការ ICJ ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យភាពជាតិ និងបញ្ចប់ចេតនាទុច្ចរឹតដែលថៃតែងតែប្រើផែនទីឯកតោភាគីដើម្បីឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា

ជាថ្មីម្ដងទៀត នៅក្នុងសមាជលើកទីមួយរវាងរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្ហាញឆន្ទៈយ៉ាងច្បាស់លាស់ នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយនឹងប្រទេសថៃ នៅត្រង់ចំណុចប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាមា...

2025-06-04 06:53:40   ថ្ងៃពុធ, 04 មិថុនា 2025 ម៉ោង 01:53 PM
បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជាពិតជាត្រូវការប្រើប្រាស់យន្តការផ្លូវច្បាប់ ការទូត និងយោធា ដើម្បីបញ្ចប់មហិច្ឆតារំលោភអធិបតេយ្យភាពពីអ្នកនយោបាយជ្រុលនិយម និងយោធានិយមរបស់ថៃ

ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ពីសំណាក់ប្រទេសថៃ ជាបន្តបន្ទាប់តាំងពីអតីតកាល​រហូតមកដល់ពេលថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា មិនខុសពីសៀមនោះទេ ពិសេសអ្នកនយោបាយជាតិនិយមនិងយោធានិយមថៃ នៅតែបន្តចេតនាទុច្ចរឹតរប...

2025-06-02 09:13:20   ថ្ងៃចន្ទ, 02 មិថុនា 2025 ម៉ោង 04:13 PM
បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជាត្រូវតែបន្តពង្រឹងសមត្ថភាពជាតិ និងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពយោធាដើម្បីការពារអធិបតេយ្យភាពជាតិកម្ពុជា

រូបថតបណ្ឌិត យង់ ពៅ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ នៅផ្សារជើងប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលក្រោយមកត្រូវទាហាថៃបាញ់ដុតកម្ទេច ហេតុការណ៍ឈ្លានពាន និងបាញ់ប្រហារពីសំណាក់កងទ័ពថៃមកលើកងទ័ពកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្...

2025-05-30 10:10:01   ថ្ងៃសុក្រ, 30 ឧសភា 2025 ម៉ោង 05:10 PM
បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ផ្អែកលើច្បាប់អន្តរជាតិ និងប្រវត្តិសាស្ត្រ តំបន់មុំ៣នៃព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ មិនមានតំបន់សទេ ហើយមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយថៃមិនគួរបន្តយកបញ្ហាព្រំដែន បង្កើតជារបៀបវារៈនយោបាយឡើយ

នៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ កងទ័ពកម្ពុជា-ថៃ បានប៉ះទង្គិចអាវុធ​គ្នានៅព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ នៅភូមិតេជោមរកត ឃុំមរកត ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ ដែលកងទ័ពថៃបានធ្វើការបាញ់ប្រហារមុនមកល...

2025-05-28 11:04:44   ថ្ងៃពុធ, 28 ឧសភា 2025 ម៉ោង 06:04 PM
ករណីចាប់ជនល្មើសមិនបាន ត្រូវតែទទួលវិន័យទើបត្រឹមត្រូវ មិនគួរនិយាយពីការផ្ដល់រង្វាន់ដល់សមត្ថកិច្ចចាប់ចោរបាននោះទេ

​ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីចោរកម្មដែលមួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ហាក់មានការកក្រើកខ្លាំង ដែលមហាជនបានដាក់ជាចម្ងល់ ក៏ដូចជាមានការចោទសួរពីសំណាក់អ្នកសារព័ត៌មាន លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកវិភាគសង្គមនិងនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា ចំពោះក...

2025-05-23 09:42:29   ថ្ងៃសុក្រ, 23 ឧសភា 2025 ម៉ោង 04:42 PM
Preserving the Old Airport for Public Benefit Is Worth Celebrating both in terms of Historical Value and Concluding its Future Connection to Political Matter

  In response to a journalist's question about Samdech BovorThibadei Prime Minister's announcement regarding the preservation of the Pochentong International Airport as state...

2025-05-21 05:22:46   ថ្ងៃពុធ, 21 ឧសភា 2025 ម៉ោង 12:22 PM

សេចក្តីប្រកាស

បាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អាម៉េរិកនៅតំបន់អាស៊ី

 ចុចមើល
2018-05-10 06:44:47   ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 10 ឧសភា 2018 ម៉ោង 01:44 PM

សូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីរាជការនៃវិទ្យាស្ថានជីវសាស្រ្ត វេជ្ជសាស្រ្ត និងកសិកម្ម គោរពជូនច...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:19:21   ថ្ងៃពុធ, 11 មេសា 2018 ម៉ោង 02:19 PM

សូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្រ្ត និង បច្ចេកវិទ្យា ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទា​ំងអស់នៃវិទ្យា...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:15:50   ថ្ងៃពុធ, 11 មេសា 2018 ម៉ោង 02:15 PM

សូមគោរពជូនពរពី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ព្រមទាំងមន្រ្តីរាជការទាំងអស់នៃវិទ្យាស្ថាន គោ...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:12:41   ថ្ងៃពុធ, 11 មេសា 2018 ម៉ោង 02:12 PM

សូមគោរពជូនពរពី ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:08:47   ថ្ងៃពុធ, 11 មេសា 2018 ម៉ោង 02:08 PM

សូមគោរពជូនពរពី បណ្ឌិតសភាចារ្យបម្រុងទាំងអស់ គោរពជូនចំពោះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិ...

 ចុចមើល
2018-04-11 07:01:15   ថ្ងៃពុធ, 11 មេសា 2018 ម៉ោង 02:01 PM

សូមគោរពជូនពរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការនៃក្រុ...

 ចុចមើល
2018-04-11 06:18:10   ថ្ងៃពុធ, 11 មេសា 2018 ម៉ោង 01:18 PM

អបអរសាទរពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រថ្នាក់បណ្ឌិតនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ...

 ចុចមើល
2018-04-08 12:46:46   ថ្ងៃអាទិត្យ, 08 មេសា 2018 ម៉ោង 07:46 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (សេចក្តីជូនដំណឹង)

 ចុចមើល
2018-04-08 11:50:47   ថ្ងៃអាទិត្យ, 08 មេសា 2018 ម៉ោង 06:50 PM

សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីេតជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

 ចុចមើល
2018-04-08 11:47:11   ថ្ងៃអាទិត្យ, 08 មេសា 2018 ម៉ោង 06:47 PM

ការអនុវត្តការពង្រឹងវិន័យនិងវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

 ចុចមើល
2018-04-08 11:22:48   ថ្ងៃអាទិត្យ, 08 មេសា 2018 ម៉ោង 06:22 PM

ការគ្រប់គ្រងនិងការប្រមូលវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្រ្តីរាជការនៃរាជ្យបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

 ចុចមើល
2018-04-08 11:18:43   ថ្ងៃអាទិត្យ, 08 មេសា 2018 ម៉ោង 06:18 PM