ព័ត៌មាន

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ «សៀម-ថៃ» លួចពីខ្មែរគ្រប់អ្វីៗ ទាំងទឹកដី ទាំងស្ដេច ទាំងអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរ ទាំងទំនៀមទម្លាប់វប្បធម៌ ភាសា អក្សរសាស្ត្រ និងវត្ថុសិល្បៈនានា
ថ្ងៃសុក្រ, 11 កក្កដា 2025 ម៉ោង 08:05 PM
ចុចមើល

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ «សៀម-ថៃ» លួចពីខ្មែរគ្រប់អ្វីៗ ទាំងទឹកដី ទាំងស្ដេច ទាំងអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរ ទាំងទំនៀមទម្លាប់វប្បធម៌ ភាសា អក្សរសាស្ត្រ និងវត្ថុសិល្បៈនានា

  ខ្ញុំ អានប្រវត្តិសាស្ត្រ និងសិក្សាពីសិលាចារិក (ទាំងសិលាចារិកភាសាខ្មែរបុរាណ សំស្ក្រឹត និងបាលី) បានឃើញកាន់តែច្បាស់ថា «សៀម-ថៃ» លួចពីខ្មែរគ្រប់អ្វីៗ...ទាំងទឹកដី ទាំងស្ដេច ទាំងអ្នកប្រាជ្ញខ្មែរ ទាំងទំនៀមទម្លាប់វប្បធម៌ ភាសា អក្សរសាស្ត្រ វត្ថុសិល្បៈនានា។ល។ សូមបញ្ជាក់ថា សៀមទើបតែមានភាសានិងអក្សរប្រើនៅសតវត្សរ៍ទី១៧ប៉ុណ្ណោះ ខណៈមុននេះប្រើភាសានិងអក្សរខ្មែរបុរាណ ទាំងនៅក្នុងវាំង និងជីវភាពធម្មតា។ ស្ដេចសៀមដំបូង (សតវត្សរ៍ទី១៣) សម័យសុខោទ័យ គឺជាអតីតមេទ័ព របស់ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២។ តាមរយៈប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់លោក ហ្សក ស៊ឺដេស បានឱ្យដឹងថា នៅក្ន...

តើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញដកសញ្ជាតិពីអ្នកឃុបឃិតជាមួយបរទេសបំផ្លាញជាតិខ្លួន មានអត្ថន័យយ៉ាងណាចំពោះកម្ពុជា?

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ គំនិតផ្ដួចផ្ដើមធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីដកសញ្ជាតិពីអ្នកឃុប​ឃិតជាមួយ​បរទេស​បំផ្លាញជាតិខ្លួន ត្រូវបានប្រធានព្រឹទ្ធសភានិងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជន សម្ដេច​តេជោ ហ៊ុន សែន លើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ ព្រមទាំងបាន​ទទួល​គាំទ្រ ​ពីសំណាក់​ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងស្ថាប័ន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលនានាជាបន្តបន្ទាប់ ដោយ​បាន​អះអាងថា​ច្បាប់​នេះឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការប្រទេសជាតិជាក់ស្ដែង និងត្...

តើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញដកសញ្ជាតិពីអ្នកឃុបឃិតជាមួយបរទេសបំផ្លាញជាតិខ្លួន មានអត្ថន័យយ៉ាងណាចំពោះកម្ពុជា?

Proof of the Central Limit Theorem សម្រាយបញ្ជាក់នៃមធ្យមនៃសំណាកគោរព Normal Distribution

ដោយ៖ ជឹម សុជាតិ មន្ត្រីវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

Proof of the Central Limit Theorem សម្រាយបញ្ជាក់នៃមធ្យមនៃសំណាកគោរព Normal Distribution

ហេតុអ្វីខ្មែរត្រូវរួមគ្នាក្នុងជំហរជាតិតែមួយនៅចំពោះមុខបរទេសឈ្លានពាន?

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ ព្រឹត្តិការណ៍​ឈ្លាន​ពានរបស់កងទ័ពថៃ ដែលបង្កប់នូវសេនារីយ៉ូបង្វែរស្ថានការណ៍​នយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនមកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ តាមរយៈការលួចវាយប្រហារលើកង​ទ័ព​កម្ពុជា ដែលកំពុងឈរជើងនៅក្នុង​ដែន​អធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន ​កាលពីចុងខែឧសភា ឆ្នាំ​២០២៥ និង​បណ្ដាលឱ្យទាហានកម្ពុជាមួយរូបបានបាត់បង់ជីវិតនោះ បានរុញច្រានស្ថាន​ការណ៍​តំបន់ព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរឱ្យកើនឡើងកម្ដៅជាថ្មីម្ដងទៀត និងចុងក្រោយ​នេះ​បានឈា...

ហេតុអ្វីខ្មែរត្រូវរួមគ្នាក្នុងជំហរជាតិតែមួយនៅចំពោះមុខបរទេសឈ្លានពាន?

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ការព្យួរមុខតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកស្រី ផែ ថុងថាន ជានយោបាយផ្ទៃក្នុងថៃសុទ្ធសាធ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងកម្ពុជាឡើយ

ករណីតុលាការធម្មនុញ្ញថៃបានព្យួរតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកស្រី ផែ ថុងថាន កាលពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ គឺជាកិច្ចការនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ថៃសុទ្ធសាធ បើទោះបីជាការព្យួរតំណែងនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងការបែកធ្លាយសារសន្ទនារវាងសម្ដេចតេជោ និងលោកស្រី ផែ ថុងថាន នាពេលកន្លងមកក៏ដោយក្ដី។ នៅក្នុងសារសម្លេងដែលបែកធ្លាយនោះ គេឃើញថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃបានស្នើសុំសម្ដេចតេជោ អំពីការអន្តរាគមន៍មួយចំនួន ហើយលោកស្រីក៏បានលើកឡើងអំពីករណីមេបញ្ជ...

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ការព្យួរមុខតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកស្រី ផែ ថុងថាន ជានយោបាយផ្ទៃក្នុងថៃសុទ្ធសាធ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងកម្ពុជាឡើយ

អ្នកនយោបាយថៃ និងបញ្ញវន្តថៃ គួរឈប់ពង្វក់ពលរដ្ឋថៃខ្លួនឯង ឱ្យក្បត់នឹងសច្ចភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ អសីលធម៌ចំពោះច្បាប់អន្តរជាតិ និងប្រមាថរើសអើងជាតិសាសន៍ក្បែរខាង

ខ្ញុំ, យង់ ពៅ យល់ឃើញថា លោក ម៉ានូអែល ម៉ាក្រុង (Manuel Marcron) ប្រធានាធិបតីបារាំង មិនអាចយល់ព្រមសម្រួលជាមួយថៃ ដោយប្រាសចាកពីការទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញានិងផែនទីបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៤, ១៩០៧ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិន-សៀម បានបន្សល់នូវសន្ធិសញ្ញា កិច្ចព្រមព្រៀង ផែនទីកំណត់ព្រំដែនបារាំង(ក្នុងនាមកម្ពុជា)-សៀម ដែលមានមាត្រដ្ឋាន ១/២០០.០០០ ចំនួន៧ផ្ទាំង ធ្វើឡើងដោយគណៈកម្មការចម្រុះ បារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៧...

អ្នកនយោបាយថៃ និងបញ្ញវន្តថៃ គួរឈប់ពង្វក់ពលរដ្ឋថៃខ្លួនឯង ឱ្យក្បត់នឹងសច្ចភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ អសីលធម៌ចំពោះច្បាប់អន្តរជាតិ និងប្រមាថរើសអើងជាតិសាសន៍ក្បែរខាង

ករណីព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពដឹកនាំប្រាកដនិយមប្រកបដោយចក្ខុវិស័យ និងបានបង្ហាញថា នរណាជាអ្នកនយោបាយជាតិនិយម ហើយនរណាជាអ្នកនយោបាយស្រេកឃ្លានតែអំណាច

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ វិវាទព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលបានឆាបឆេះអស់រយៈពេល១ខែកន្លងទៅ ចាប់តាំង​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​ឈ្លាន​ពានរបស់កងទ័ពថៃ ដែលវាយប្រហារទាំងកម្រោលមកលើកងទ័ពកម្ពុជា ក្នុង​ដែន​អធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ​កាលថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ បាន​ដុតបញ្ឆេះ​ស្ថាន​ការណ៍​នៅ​តាមព្រំដែនកាន់តែតានតឹងខ្លាំងឡើងៗ រហូតរាលដាល​ដល់​វិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច​ពាណិជ្ជកម្ម ការបិទច្រកព្រំដែន និងឈានដល់ការ​ប្រឈមនឹង​ការផ្ទុះ​សង្គ្រាម​រវាងកង​ទ័ព​នៃ...

ករណីព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពដឹកនាំប្រាកដនិយមប្រកបដោយចក្ខុវិស័យ និងបានបង្ហាញថា នរណាជាអ្នកនយោបាយជាតិនិយម ហើយនរណាជាអ្នកនយោបាយស្រេកឃ្លានតែអំណាច

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អញ្ជើញទទួលជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រតិភូអ្នកគ្រូបង្រៀនរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ដឹកនាំដោយលោកជំទាវ សុទ្ធ សុម៉ាលី

នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ២កើត ខែអាសាឍ ឆ្នាំម្សាញ់ សប្តស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៩ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ វេលាម៉ោង ៩:៣០នាទីព្រឹក ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអញ្ជើញទទួលជួបសំណេះសំណាលជាមួយនឹងក្រុមអ្នកគ្រូបង្រៀនរបាំព្រះរាជាទ្រព្យ ដឹកនាំដោយលោកជំទាវ សុទ្ធ សុម៉ាលី អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។ ថ្លែងក្នុងជំនួបសំណេះសំណាលនាព្រឹកនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូ...

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អញ្ជើញទទួលជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រតិភូអ្នកគ្រូបង្រៀនរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ដឹកនាំដោយលោកជំទាវ សុទ្ធ សុម៉ាលី

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ បញ្ហាវិវាទព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាន់តែឡើងក្ដៅ ក៏ព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលថៃទន់ខ្សោយ ទើបត្រូវបង្វែរបញ្ហាមកកាន់ព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា

មកដល់ថ្ងៃនេះ ស្ថានភាពវិវាទព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាន់តែមានភាពតានតឹងខ្លាំងឡើងៗ​ ពោលគឺ ភាគីថៃបានឈានដល់ការប្រកាសបិទព្រំដែនទាំងស្រុងជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។ ភាព​តានតឹងនេះ ត្រូវបានលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយវាយ​តម្លៃថា ពិតជាពិបាកនៅក្នុងការបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍ណាស់ ប្រសិនបើស្ថានភាពនយោបាយផ្ទៃក្នុងថៃនៅតែបន្តកើនកំដៅ។ លោកបណ្ឌិត បានគូសបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពតានតឹងនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុ...

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ បញ្ហាវិវាទព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាន់តែឡើងក្ដៅ ក៏ព្រោះតែរដ្ឋាភិបាលថៃទន់ខ្សោយ ទើបត្រូវបង្វែរបញ្ហាមកកាន់ព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា

បណ្ឌិត ខែក វីរៈ : តើសង្គ្រាមរវាងអ៊ីរ៉ង់និងអ៊ីស្រាអែល ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ឬទេ ?

               ឆ្នាំ២០២៥ទោះបច្ចេកវិទ្យាទំនើបនិងមានភាពរីកចម្រើនខ្លាំងក៏ប៉ុន្តែស្ថានភាពនយោបាយអន្តរជាតិនិងភូមិសាស្ត្រនយោបាយវិញហាក់ដើរថយក្រោយវិលទៅរកកាលពីដើមសវត្សរ៍ទី២០ដែលកាលនោះពិភពលោកទាំងមូលបានស្គាល់នូវអ្វីដែលគេហៅថាសង្គ្រាមលោកលើកទី១ដែលបានកើតឡើងពីឆ្នាំ១៩១៤ដល់ឆ្នាំ១៩១៨[1]។ កាលនោះដើមឡើយជាជម្លោះតែរវាងពីរប្រទេសទេ គឺប្រទេសស៊ែប៊ីនិងប្រទេសអូទ្រីសហុងគ្រីតែវាក៏បានរីករាលដ...

បណ្ឌិត ខែក វីរៈ : តើសង្គ្រាមរវាងអ៊ីរ៉ង់និងអ៊ីស្រាអែល  ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ឬទេ ?