រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

តើប្រជាពលរដ្ឋគួរធ្វើយ៉ាងណាក្នុងដំណាក់កាលនៃរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩?

នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូលកំពុងប្រឈមនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ១៩ដែលបានបណ្ដាលឱ្យមានមនុស្សឆ្លងកើនដល់ជាង ១លាននាក់ និងមានមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះជាង ៥០ ០០០នាក់។ នៅកម្ពុជា អាជ្ញាធរបានសម្រេចបិទសាលារៀន កន្លែងកម្សាន្តដូចជា KTV បៀរហ្គាដិន រង្គសាល និងមានការណែនាំឱ្យផ្អាកពិធីចួបជុំនានាទាំងបែបសាសនា និងការចួបជុំគ្នាច្រើន។ សម្រាប់មន្ត្រីរាជការ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឱ្យបញ្ឈប់ការធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស និងផ្អាកលែងអនុញ្ញាតឱ្យជំនួបឬកិច្ចប្រជុំទាំងក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស ហើយថ្នាក់ដឹកនាំនៅតាមក្រសួង/ស្ថាប័ននានារបស់រដ្ឋ បានចេញសេចក្ដីណែនាំឱ្យមន្ត្រីនិងបុគ្គលិករបស់ខ្លួនអាចបំពេញការងារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងតម្រូវឱ្យមកបំពេញការងារតែសម្រាប់មន្ត្រីនិងបុគ្គលិកដែលចាំបាច់ខកខានមិនបានប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី វិធានការពង្រឹងអនាម័យនិងការត្រួតពិនិត្យសីតុណ្ហភាពអ្នកដែលមកបំពេញការងារដោយផ្ទាល់ត្រូវបានអនុវត្តនៅគ្រប់ក្រសួងស្ថាប័នរបស់រដ្ឋនិងឯកជន ដើម្បីសុវត្ថិភាពនិងបង្ការការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺនេះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ អាជ្ញាធរបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតាមរូបភាពផ្សេងៗដូចជាការបិទនិងចងបដានៅតាមទីសាធារណៈនិងទីតាំងផ្សេងៗរបស់រដ្ឋ និងចាក់ខ្សែអាត់សំឡេងសារអប់រំដែលបានគូសបញ្ជាក់អំពីចំណុចចាំបាច់ទាំងឡាយដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវអនុវត្តទាំងវិធានការអនាម័យនិងការបង្ការខ្លួនពីការឆ្លងរីករាលដាលផងដែរ។ គិតមកត្រឹមព្រឹកថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ នៅកម្ពុជាមានអ្នកឆ្លងវីរុសកូវីដ១៩ សរុបចំនួន១១៤នាក់ ក្នុងនោះអ្នកដែលបានជាសះស្បើយមានចំនួន ៤៩នាក់ (ស្មើនឹង៤២,៩៨%នៃចំនួនអ្នកដែលបានឆ្លង) និងមាន៦៥នាក់កំពុងសម្រាកទទួលការព្យាបាលនៅតាមមន្ទីរពេទ្យេរដ្ឋនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ខេត្ត។

ជាការពិតណាស់ ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺជាបញ្ហាដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់និងដែលបង្កការព្រួយបារម្ភដល់ប្រជាពលរដ្ឋនិងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានចាត់វិធានការនានាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ តែការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩នេះ ត្រូវតែមានការចូលរួមទាំងអស់គ្នា ទាំងពីសំណាក់ក្រសួងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច អាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់ៗគ្នា។ វិធានការចាំបាច់នានាដែលក្រសួងសុខាភិបាលបានណែនាំ ហើយដែលប្រជាពលរដ្ឋចាំបាច់ត្រូវតែអនុវត្តរួមមាន៖

- ធ្វើអនាម័យផ្ទាល់ខ្លួនតាមរយៈការលាងដៃដោយប្រើសាប៊ូនិងទឹកស្អាត ទឹកអាល់កុល ឬអាល់កុលហ្សែលឱ្យបានត្រឹមត្រូវនិងញឹកញាប់ ក្រោយពេលកាន់ឬប៉ះសម្ភារៈប្រើប្រាស់ឬវត្ថុដែលអាចមានការប៉ះនិងប្រើប្រាស់ពីមនុស្សច្រើនគ្នា

- ចៀសវាងការប៉ះភ្នែក ច្រមុះ និងមាត់របស់អ្នកជាមួយដៃកខ្វក់

- ចៀសវាងការប៉ះពាល់ជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកសង្ស័យថាអាចឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ឬអ្នកដែលគ្រុនក្ដៅ ក្អក និងកណ្ដាស់

- កាត់បន្ថយការចួបជុំ ឬការធ្វើដំណើរទៅកាន់កន្លែងដែលមានមនុស្សប្រមូលផ្ដុំច្រើន

- បំពេញការងារដោយប្រយោលពីផ្ទះ តាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបានក្នុងករណីមិនចាំបាច់ទៅកន្លែងធ្វើការផ្ទាល់

- ពេលក្អកឬកណ្ដាស់ ត្រូវប្រើកែងដៃខ្ទប់មាត់និងច្រមុះ កន្សែង ឬក្រដាសខ្ទប់ ចៀសវាងប្រើបាតដៃខ្ទប់

- សម្អាតនិងសម្លាប់មេរោគលើវត្ថុនិងលើផ្ទៃវត្ថុដែលប្រើប្រាស់ឱ្យបានញឹកញាប់

- រក្សាចម្ងាយពីគ្នាយ៉ាងតិច ១,៥ម៉ែត្រ និងគួរចៀសវាងការស្វាគមន៍គ្នាដោយចាប់ដៃឬឱប ដោយប្ដូរមកជាការសំពះ ជាដើម

- ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាគ្រុនក្ដៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម ត្រូវស្វែងរកការពិគ្រោះយោបល់ជាបន្ទាន់ និងប្រាប់ពីប្រវត្តិនៃការធ្វើដំណើរដល់គ្រូពេទ្យ

- បរិភោគតែអាហារដែលឆ្អិនល្អ និងចៀសវាងការប៉ះពាល់និងធ្វើដំណើរជាមួយសត្វដែលឈឺ

- មិនត្រូវខាកស្ដោះនៅទីសាធារណៈ

- សម្រាប់អ្នកដែលទើបវិលត្រឡប់ក្រៅប្រទេស ត្រូវដាក់ខ្លួនឯងឱ្យនៅដាច់ដោយឡែករយៈពេលយ៉ាងតិច១៤ថ្ងៃ

- ក្រៅពីវិធានការអនាម័យនិងបង្ការការឆ្លងរាលដាលខាងលើ ប្រជាពលរដ្ឋគប្បីតាមដានការជូនដំណឹងនិងវិធានការផ្សេងៗទៀតដែលប្រកាសដោយក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា (Facebook: https://www.facebook.com / MinistryofHealthofCambodia/) ឬនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺឆ្លង (CDC) (https://www.facebook.com/cdcmohcam/) ដោយមិនត្រូវជឿតាមការផ្សព្វផ្សាយនិងពាក្យចចាមអារ៉ាមនានាដែលគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់អំពីការបង្ការនិងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩នោះឡើយ។ កន្លងមក យើងឃើញមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងពាក្យចចាមអារ៉ាមផ្សេងៗដែលគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ និងគ្មានមូលដ្ឋានវេជ្ជសាស្ត្រត្រឹមត្រូវពីសំណាក់ជនទុច្ចរិតនិងជនឱកាសនិយមមួយចំនួនដើម្បីតែផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន បង្កឱ្យប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភនិងភ្ញាក់ផ្អើល ហើយលង់ជឿនិងអនុវត្តតាមដោយសារខ្វះព័ត៌មាននិងការស្វែងយល់ការណ៍ពិត ដូចជាករណីជំងឺកូវីដ១៩បានឆ្លងរាលដាលខ្លាំងរហូតដល់មានការបិទរាជធានីភ្នំពេញ មានអ្នកប្រកាច់ស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ការដាំទឹកខ្ញីបង្ការការឆ្លងជំងឺកូវីត១៩ ខ្ទឹមសជួយបង្ការការឆ្លងវីរុសកូវីដ១៩ ជំនឿដុតភ្លើងបណ្ដេញជំងឺកូវីដ១៩ ការលាងឬខ្ពុលទឹកសម្អាតមាត់ និងការបរិភោគស៊ុតមាន់ឬទាដើម្បីបង្ការជាដើម ដែលប្រការទាំងអស់នេះសុទ្ធសឹងតែជារឿងរ៉ាវមិនពិត ហើយជំរុញឱ្យមានការយល់ឃើញមិនត្រឹមត្រូវ និងបានបំប៉ោងស្ថានការណ៍ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែជ្រួលច្របល់។ ដូចដែលបានជម្រាបជូនខាងលើ ប្រភពដែលអាចផ្ដល់នូវព័ត៌មានពិត និងវិធានការត្រឹមត្រូវនិងពិតប្រាកដគឺមានតែក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា និងនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺឆ្លង(CDC)ដែលជាសេនាធិការក្រសួងតែប៉ុណ្ណោះ។ សូមប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ថែរក្សាសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួននិងគ្រួសារ ធ្វើលំហាត់ប្រាណឱ្យបានរៀងរាល់ថ្ងៃ សម្រាកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីជំរុញឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងជំងឺរបស់ខ្លួនបានរឹងមាំ៕

RAC Media| លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសៅរ៍, 04 មេសា 2020 ម៉ោង 02:46 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ជំរុញថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវខិតខំបំពេញការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១១កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យបានជំរុញថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវខិតខំបំពេញការងារឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់ ដើម្បីបន្សល់ស្នាដៃ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះជូនស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិ។

ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិនិត្យការងារជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំវិទ្យាស្ថាន និងអង្គភាពចំណុះរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសានេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា ការងារស្នូលរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គឺមានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។ ក្នុងន័យនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានណែនាំថ្នាក់ដឹកនាំវិទ្យាស្ថាន និងអង្គភាពចំណុះរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវពិនិត្យ បែងចែកតួនាទីភារកិច្ចការងារដល់មន្ត្រីដែលមានចំណេះជំនាញ សមត្ថភាព និងលទ្ធផលការងារជាក់ស្តែង ដើម្បីបន្សល់ស្នាដៃ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះជូនស្ថាប័ន និងសង្គមជាតិ។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាត្រូវការមន្ត្រីដែលមានចំណេះជំនាញ សមត្ថភាព សីលធម៌ ការផ្តួចផ្តើមគំនិតថ្មី និងលទ្ធផលការងារជាក់ស្តែង។ ចំពោះមន្ត្រីដែលមានសមត្ថភាព និងលទ្ធផលការងារល្អប្រសើរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានមានប្រសាសន៍លើកទឹកចិត្តថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងតែងតាំងមន្ត្រីដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញការងារទៀងទាត់ និងលទ្ធផលការងារល្អប្រសើរជាក់ស្តែងតាមស្នាដៃការងាររបស់ខ្លួន។

សូមជម្រាបជូនថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.) ជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាលស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលបច្ចេកទេសនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលហិរញ្ញវត្ថុនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។ ហើយ រ.ប.ស.ក. មានបេសកកម្មដឹកនាំគ្រប់គ្រង អភិវឌ្ឍការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស បណ្តុះបណ្តាល និងអភិវឌ្ឍធនធានបញ្ញាញាណជាន់ខ្ពស់របស់ជាតិ។

ផ្អែកតាមព្រះរាជក្រឹត្យលេខ នស/រកត/១២១៩/១៩៦២ ចុះថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានភារកិច្ចជាអាទិ៍ ដូចតទៅ៖

- គ្រប់គ្រងនិងពង្រីកការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ

- ធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកស្រាវជ្រាវជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភិវឌ្ឍនានាដែលមានគោលបំណងដូចគ្នា

- រៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្រ្តលើគ្រប់វិស័យ ដើម្បីផ្តល់ធាតុចូលក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍប្រទេស

- បណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សលើគ្រប់វិស័យ

- ប្រមូល ចងក្រង បោះពុម្ពផ្សាយ និងតម្កល់ឯកសារ ស្នាដៃស្រាវជ្រាវនិងរបកគំហើយនានា

- ប្រមូលផ្តុំកម្លាំងបញ្ញាញាណរបស់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេស

- លើកសំណើជូនគ្រឿងឥស្សរិយយសឬគោរមងារវិទ្យាសាស្រ្តដល់ឥស្សរជនឆ្នើមជាតិ និងអន្តរជាតិ

- អភិរក្សនិងអភិវឌ្ឍការប្រើប្រាស់ភាសា និងអក្សរខ្មែរប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រមទាំងរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ

- ស្រាវជ្រាវ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍធនធានធម្មជាតិ និងវប្បធម៌

- ចូលរួមចំណែក និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តគ្រប់វិស័យ

- ពិនិត្យនិងវាយតម្លៃស្នាដៃស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្តជាន់ខ្ពស់

- អនុវត្តភារកិច្ចផ្សេងៗទៀតដែលទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនិងរាជរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ជូន៕

  ថ្ងៃសុក្រ, 03 មេសា 2020 ម៉ោង 01:09 PM

សហគមន៍ទទួលខុសត្រូវចំពោះផលប្រយោជន៍របស់អនុតំបន់នៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ានៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

យន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ - ឡានឆាង (Mekong-Lancang Cooperation-MLC) គឺជាយន្តការសហប្រតិ​បត្តិការ​ស្របតាមនិន្នាការបច្ចុប្បន្ននៃសាកលភាវូបនីយកម្ម និងសមាហរណកម្ម។

មេគង្គ-ឡានឆាង(MLC) មានគោលបំណងលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដើម្បីកសាងសហគមន៍មួយ ដែលមានការទទួលខុសត្រូវ និងដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមនៅក្នុងអនុតំបន់។ លើសពីនេះទៀត MLC ក៏មាន​គោល​​ដៅផ្សេងទៀតជាច្រើន រួមមាន ពង្រឹងការជឿទុកចិត្តគ្នានិងការយោគយល់គ្នា, ថែរក្សាសន្តិភាពនិងស្ថិរភាព, លើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព, កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ, កាត់បន្ថយគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍ, ធ្វើសមាហរណកម្មយ៉ាងពេញលេញទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់និងពិភពលោក, បង្កើនមិត្តភាព, និងបង្កើតទំនាក់ទំនងជិតខាងល្អជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា។

MLC មានសរសរស្តម្ភនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចំនួនបីសំខាន់ៗ រួមមាន នយោបាយនិងសន្តិសុខ, សេដ្ឋកិច្ចនិងការអ​ភិ​វឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព, វប្បធម៌សង្គម, និងការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជននិងប្រជាជន។ ជាពិសេសខ្លឹមសារអាទិភាពនៃកិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ គឺកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនៅតំបន់ មេគង្គ-ឡានឆាង ដោយពង្រឹងការត​ភ្ជាប់​រវាងប្រទេសទាំង៦ ដែលមាន កម្ពុជា, ឡាវ, មីយ៉ាន់ម៉ា, វៀតណាម, ថៃ, និងចិន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការអ​ភិវឌ្ឍសមត្ថភាពផលិតកម្ម កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឆ្លងកាត់ព្រំដែន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកកសិកម្ម និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។

ជាពិសេសការតម្រង់ទិសត្រូវបានអនុវត្ត ដោយគោលនយោបាយជាក់លាក់តាមរយៈសន្និសីទ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល MLC នៅដើមឆ្នាំ២០១៨ បណ្តាប្រទេសនានាបានអនុម័តលើឯកសារសំខាន់ៗចំនួនពីរ គឺសេចក្តីប្រកាសរួមនៅរាជ​ធានី​ភ្នំពេញ និងផែនការសកម្មភាព MLC សម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៨-២០២២ ។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ MLC ក៏ត្រូវការសម្របសម្រួលយ៉ាងសុខដុមរមនា ជាមួយផែនការ និងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួន ដូចជាផែនការមេតភ្ជាប់អាស៊ាន (MPAC), គំនិតផ្តួចផ្តើមសមាហរណកម្មអាស៊ាន (IAI), របៀបវារៈអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ២០៣០ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ក៏ដូចជាគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃការផ្សារភ្ជាប់វិស័យនានានៅក្នុងតំបន់។

ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ប្រទេសចិនបានសន្យាផ្តល់ថវិកាចំនួន ៣០០លានដុល្លារ ដល់មូលនិធិសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡាន​ឆាង ក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំខាងមុខ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអនុវត្តគម្រោង “ប្រមូលផលដំបូង” ថវិកា១០ពាន់លានយន់ទៀត សម្រាប់ប្រាក់កម្ចីសម្បទាន, ៥ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ឥណទានអ្នកបញ្ជាទិញ និង៥ពាន់លានដុល្លារទៀតសម្រាប់ប្រាក់កម្ចីពិសេសសម្រាប់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពផលិតកម្ម។

ទាក់ទងនឹងយន្តការការងារ កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស មេគង្គ-ឡានឆាងនឹងត្រូវធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ កិច្ចប្រជុំ​ជាន់ខ្ពស់ត្រូវបានធ្វើឡើងរៀងរាល់ពីរឆ្នាំម្តង ហើយត្រូវប្តូរវេនតាមលំដាប់អក្ខរក្រម។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស MLC លើកទី៥ នៅទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវនៅ កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ កន្លងទៅ រដ្ឋមន្រ្តីទាំងអស់បានឯកភាពគ្នាក្នុងការជម្រុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍ ជាមួយនឹងការអនុវត្តផែនការស​កម្មភាព MLC សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨-២០២០ ដែលក្នុងនោះប្រទេសជាសមាជិកនឹងពន្លឿនការកសាងនិងការធ្វើឱ្យសម្រេច​​បាននូវផែនការសកម្មភាពស្តីពី ការតភ្ជាប់តំបន់, សមត្ថភាពផលិតកម្ម, ធនធានទឹក, ពាណិជ្ជកម្មនិងកសិកម្ម។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ ក៏បានជំរុញភាពជាដៃគូ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ជំងឺ និងបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងកាត់ព្រំដែន បង្កើនការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធ?និងការសន្ទនាគ្នា រវាងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងភ្នាក់ងារគ្រប់គ្រងច្រកទ្វារព្រំដែន និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាពក្នុងកិច្ចប្រតិបត្តិការរបស់មូលនិធិពិសេសរបស់ MLC។

កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស នេះក៏បានឯកភាពគ្នាពង្រឹងការតភ្ជាប់ និងការគាំទ្រ MLC សម្រាប់យន្តការសហប្រតិ​បត្តិការ​ក្នុងតំបន់ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ដូចជា អាស៊ានមហាអនុតំបន់មេគង្គ គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ និងយុទ្ធសាស្ត្រសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច អាយៀវ៉ាឌី-ចាវផៃយ៉ា-មេគង្គ (ACMECS)។

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ-ឡានឆាង គួរតែចូលរួមចំណែកពង្រឹងការសម្របសម្រួលរវាងប្រទេសនានា ក្នុងការជួយ​ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងតំបន់ និងនាំមកនូវផលប្រយោជន៍រយៈពេលវែងសម្រាប់ប្រជាជន។ យន្តការគួរតែមានគោលបំណងដើម្បីពង្រឹងភាពធន់ របស់សេដ្ឋកិច្ចពេលជួបនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់។ ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកក​សិកម្ម ចាំបាច់ត្រូវផ្តោតលើការបង្កើនសមត្ថភាពបច្ចេកវិទ្យា សម្រាប់អាជីវកម្ម និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថិរភាពទីផ្សារនិងទំនុកចិត្តលើផលិតផលកសិកម្ម។ គ្រោះរាំងស្ងួតធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងតំបន់អាងទន្លេមេគង្គទាមទារឱ្យប្រទេសពាក់ព័ន្ធចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព នៅក្នុងតំបន់អាងទន្លេ។

លោកឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោក Pham Binh Minh បានលោកឡើងថា ព័ត៌មាននិងស្ថិតិជលសាស្ត្រ ទាំងរដូវវស្សានិងរដូវប្រាំង គួរតែធ្វើកការចែករំលែកឱ្យបានទូលំទូលាយ បង្កើតប្រព័ន្ធប្រកាសអាសន្ន និងយន្តការសម្របសម្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួតនិងគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗ អនុវត្តគម្រោងរួមគ្នាដើម្បីធានាដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន ប្រឈមមុខនឹងភាពបម្រែបម្រួលអា​កាស​ធាតុ បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ និងកាត់បន្ថយការរំខានដល់ចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងតំបន់។

ទាក់ទងនឹងការវិវត្តដ៏ស្មុគស្មាញរបស់ វីរុស COVID-១៩ និងផលប៉ះពាល់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនេះ កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីក៏បានអំពាវ​នាវដល់បណ្តាប្រទេសនានា ឱ្យជួយជំរុញការសម្របសម្រួល និងចែករំលែកព័ត៌មានអំពីការរីករាលដាលនេះ ស្របជាមួយគ្នានេះដែរក៏ត្រូវរក្សាឱ្យបានការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្ម និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។

នៅពេលនេះ ការរីករាលដាលរបស់វីរុស Covid-19 នេះ បានក្លាយជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខមិនមែនប្រពៃណីដ៏អាក្រក់បំផុតដែលមិនធ្លាប់មាន ដែលនៅក្នុងតំបន់ទាំងមូលកំពុងប្រឈម ដែលតម្រូវឱ្យមានឆន្ទៈនយោបាយរឹងមាំនិងការជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងចំណោមបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ MLC ទាំងមូល។ យន្តការ MLC នឹងពង្រឹងរាល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យនយោបាយ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ចនិងវប្បធម៌ ដើម្បីធានាបាននូវការចូលរួមចំណែកកាន់តែខ្លាំងក្លាក្នុងការលើកកម្ពស់ស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

  ថ្ងៃពុធ, 01 មេសា 2020 ម៉ោង 04:05 PM

កូវីដ-១៩និងការលក់ចំណីអាហារក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយ៖បណ្ឌិត ព្រុំ ទេវី អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានសង្គមសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 មីនា 2020 ម៉ោង 09:11 PM

តើពិភពលោកទទួលបានមេរៀនអ្វីខ្លះអំពី «កូវីដ-១៩»? ដោយ៖បណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង សាស្ត្រាចារ្យទស្សនវិជ្ជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា

ឆ្លងកាត់បាតុភូតធម្មជាតិ និងបាតុភូតសង្គមរាប់មិនអស់ ទាំងល្អ ទាំងអាក្រក់ នាពេលកន្លងមក ខ្ញុំបានមើលឃើញថាអត្ថិភាព ការរស់នៅ ជីវិត ឬវាសនារបស់ប្រជាជាតិឬរដ្ឋនីមួយៗនៅលើពិភពលោកនេះ ពិតជាជាប់ទាក់ទងគ្នាដោយមិនអាចប្រកែកបាន។ ជាក់ស្ដែង ឆ្លងកាត់ហានិភ័យសាកលជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការកើនឡើងនូវកម្ដៅនៃភពផែនដី ការបំពុលបរិស្ថាន(ការបំពុលបរិយាកាសឬខ្យល់) ការបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូន ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ រលកយក្សស៊ូណាមិ ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសាកល ការប្រែប្រួលតម្លៃប្រេងឬទំនិញសំខាន់ៗ​លើទីផ្សារអន្តរជាតិ ការរត់ប្រណាំងខាងសព្វាវុធនិងយោធា ការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាចដើម្បីក្លាយជាអ្នកទីមួយលើការរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ភេរវកម្មអន្តរជាតិ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសមហាអំ​ណាច សង្គ្រាមលោក រួមទាំងជំងឺឆ្លងរាតត្បាតសាកល ដូចជា ជំងឺអេដស៍ ផ្ដាសាយបក្សី ផ្ដាសាយជ្រូក អេបូឡា ជំងឺ​សារ និងជំងឺកូវីដ១៩ ជាដើម សុទ្ធតែបានប៉ះពាល់ដល់សង្គមមនុស្សលើពិភពលោកស្ទើរគ្រប់វិស័យ ដូចជា ការធ្វើដំណើរ ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច ផលិតកម្ម ការងារ ជីវភាពរស់នៅ ការអប់រំ កីឡា ជាដើម។

តាមរយៈជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ ជាពិសេស ជំងឺកូវីដ១៩ យើងអាចទាញបាននូវមេរៀនដូចខាងក្រោម៖

១-​ ការរីកចម្រើនខាងវិទ្យាសាស្ដ្រតែមួយគត់មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហារបស់មនុស្សបានទេ។

២- ការរីកចម្រើនខាងវេជ្ជសាស្ដ្រតែមួយគត់ ក៏មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាខាងសុខភាពបានដែរ ប្រសិនបើមិនមានការចូលរួមពីមនុស្ស លើសពីនេះទៀត មនុស្សមិនព្រមផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់និងប្រពៃណីខ្លះ ព្រមទាំងមិនមានការអត់ធ្មត់ មិន​គោរវិន័យនិងច្បាប់។

៣-ប្រទេសមហាអំណាចនានា ទោះបីជាមានការអភិវឌ្ឍយ៉ាងក៏ដោយ ក៏មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហា ជាពិសេស បញ្ហាសាកលតែឯកឯងបានដែរ គឺតែងតែត្រូវការជំនួយឬការពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ដូចជា ករណី ចិន អ៊ីតាលី និងអា​ម៉េរិក ជាដើម។

៤- ប្រទេសទាំងអស់នៅលើពិភពលោក ពិតជាមិនអាចគេចផុតពីហានិភ័យសាកលបានទេ ទោះបីជាហានិភ័យនោះកើតឡើងពីធម្មជាតិ ឬបង្កឡើងដោយមនុស្សក៏ដោយ។ ហេតុនេះ មនុស្សគួរបញ្ឈប់ការផលិត ការរក្សាទុក និងការប្រើប្រាស់អាវុធមហាប្រល័យ ដែលអាចបន្ថែមលើហានិភ័យបែបធម្មជាតិដែលយើងមិនអាចជៀសផុត។ បើមិនដូច្នោះទេ ពិភពលោកនឹងគ្មានអ្នកឈ្នះទេ គឺមានតែអ្នកចាញ់ និងមានតែបង្កមហន្តរាយដល់មនុស្សជាតិប៉ុណ្ណោះ។

៥.-ប្រទេសទាំងអស់នៅលើពិភពលោក សូម្បីតែប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើនខាងវិទ្យាសាស្ត្រ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីភពផ្សេងៗ ឬយានអវកាសក៏ដោយ ក៏មិនទាន់មានជម្រើសណាផ្សេងអាចទៅរស់នៅក្រៅពីភពផែនដីនេះដើម្បីបញ្ចៀសហានិភ័យសាកលបានដែរ។ ដូច្នេះ សូមរួមគ្នារក្សាសុវត្ថិភាពរបស់ភពផែនដី កុំនាំគ្នាបំផ្លាញភពផែនដីនេះ។

៦- ប្រទេសដែលមានអាវុធមហាប្រល័យ ក៏មិនអាចយកមកទប់ទល់ជាមួយជំងឺឆ្លងបានដែរ ហើយសូម្បីតែព្រះឬអាទិទេពដែលមនុស្សជឿថាខ្លាំងនិងពូកែ ក៏មិនអាចជួយអ្នកដើរតាមព្រះឱ្យគេចផុតពីជំងឺឆ្លងដ៏សាហាវនេះបានដែរ។

៧- ការដាក់ប្រទេសមួយក្នុងគ្រាអាសន្ន មិនមែនចេះតែឡើងដោយប្រថុយប្រថានទេ ហើយក៏មិនត្រូវរឹតបណ្តឹងហួស​ហេតុដែរ ដូចជាករណីប្រទេសឥណ្ឌា ជាដើម ដែលអនុញ្ញាតឱ្យនគរបាលឬទាហានប្រើប្រាស់ដំបងវាយប្រជាពលរដ្ឋដែលល្មើសនឹងបម្រាមរបស់អាជ្ញាធរ ដូចសត្វ រហូតដល់មានការវាយតបតពីប្រជាពលរដ្ឋវិញ។ ប៉ុន្តែ ការដាក់បម្រាម​ក៏មិនត្រូវធូរលុងពេកដែរ ដូចករណី ប្រទេសអ៊ីតាលី ជាដើម ដែលប្រជាពលរដ្ឋមិនស្ដាប់ការណែនាំនិងការ​ហាម​ប្រាមរបស់អាជ្ញាធរ ដែលទីបំផុត ធ្វើឱ្យមានការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩កាន់តែខ្លាំងដែលបណ្ដាឱ្យមានអ្នកឆ្លងច្រើន និងអ្នកស្លាប់ក៏ច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក។

៨- អ្នកនយោបាយនៅលើពិភពលោក ទាំងក្របខណ្ឌអន្តរជាតិ និងក្របខណ្ឌជាតិ បើទោះបីជាពិភពលោក ឬប្រទេសរបស់ខ្លួនកំពុងរងការវាយប្រហារពីហានិភ័យបង្កឡើងដោយជំងឺឆ្លងក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែឆ្លៀតកេងចំណេញខាងនយោបាយដែរ ដូចជា ករណី អ្នកនយោបាយរបស់អាម៉េរិកនិងចិន និងអ្នកនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសមួយចំនួន ជាដើម តែងតែវាយប្រហារគ្នាពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩។

៩- ជំងឺឆ្លងរាលដាលជាសាកល គឺជាជំងឺកាចសាហាវដែលឆ្លងរាលដាលមិនរើសមុខ ភេទ ពណ៌សម្បុរ វណ្ណៈ ឋានៈ តួ​នា​ទី អ្នកមាន អ្នកក្រ ប្រទេសធំ និងប្រទេសតូចឡើយ។

១០- កូវីដ១៩ គឺជាសារមួយប្រាប់ពិភពលោកថា ត្រូវតែចងចាំងថា ធនធានធម្មជាតិមានចំនួនកំណត់ ការរីកចម្រើនរបស់​ពិភពលោកក៏មានព្រំដែនដែរ ឯជំងឺឆ្លងរាលដាលជាសាកលនឹងមានជាបន្តបន្ទាប់ ថ្ងៃណាមួយពិភពលោកនឹង​ជួបវិបត្តិធំជាងនេះ ហើយពេលនោះ តើយើងអាចនឹងវិលទៅរស់នៅក្នុងសភាពបុរាណវិញបានដែរឬអត់? តើយើងបានគិតនិងត្រៀមអំពីលទ្ធភាពនេះដែរឬទេ?

ម្យ៉ាងទៀត COVID-19 ក៏ជាវិញ្ញាសាដ៏ធំមួយសម្រាប់សាកល្បងថាតើ៖

១- វិស័យសុខាភិបាលរបស់ពិភពលោករីកចម្រើននិងរឹងមាំកម្រិតណា

២- ពិភពលោកចេះរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាសាកលដែរឬទេ

៣- ពិភពលោកចេះជួយគ្នាក្នុងគ្រាមានអាសន្នដែរឬអត់

៤- ពិភពលោក មានសមត្ថភាពកម្រិតណាក្នុងការទប់ស្កាត់និងការដោះស្រាយគ្រោះអាសន្ន ហានិភ័យ បញ្ហាសាកល និង​វិបត្តិរួម

៥- ពិភពលោកមានបទពិសោធនិងបានត្រៀមខ្លួនកម្រិតណាសម្រាប់ទប់ទល់ហានិភ័យ និងដោះស្រាយវិបត្តិសាកល

៦- ការរីកចម្រើនខាងវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេស បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ឬឧស្សាហកម្ម ៤.០ អាចជួយ​សម្រួលអ្វីខ្លះដល់កិច្ចការរបស់មនុស្សក្នុងពេលដែលមនុស្សភាគច្រើនមិនអាចចេញទៅរៀន ឬធ្វើការងារដោយផ្ទាល់ដល់ទីកន្លែងបាន

៧- ប្រទេសនីមួយៗមានការរីកចម្រើនខាងសេដ្ឋកិច្ចកម្រិតណា, អាចពឹងពាក់ខ្លួនឯងដោយមិនពឹងផ្អែកប្រទេសដទៃបានកម្រិតណា, រយៈពេលប៉ុន្មាន

៨- ពិភពលោកអាចវិលទៅរស់នៅបែបបុរាណបានដែរឬអត់

៩- ពិភពលោក អាចស្វែងរកការណ៍ពិតអំពី COVID-19 បានដែរឬទេ (កើតឡើងដោយធម្មជាតិ ឬបង្កើតឡើងដោយមនុស្ស)

សរុបមក យើងអាចនិយាយបានថា សុខទុក្ខរបស់មនុស្សនៅក្នុងពិភពលោកនេះ ពិតជាប់ទាក់ទងគ្នានិងពឹងអាស្រ័យគ្នា​ទៅវិញទៅមកដោយខានមិនបាន ទោះបីជាប្រទេសធំ ប្រទេសតូច, ប្រទេសអភិវឌ្ឍ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ និងប្រទេស​ក្រីក្រក៏ដោយ។ ឆ្លងកាត់ហានិភ័យសាកលជាបន្តបន្ទាប់ ទាំងហានិភ័យដែលបង្កដោយធម្មជាតិ និងហានិភ័យដែលបង្កឡើងដោយមនុស្ស សុទ្ធតែផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ដល់សង្គមមនុស្សស្ទើរគ្រប់វិស័យ ដែលធ្វើឱ្យមនុស្សមានការ​ភ័យខ្លាច បាត់បង់សុខភាព សុខុមាលភាព ផាសុកភាព សុវត្ថិភាព ការងារ ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ សន្តិភាព និងសុខដុមសាកល។

ហេតុនេះ ពិភពលោក ជាពិសេស មហាអំណាច គួរតែដឹងហើយថា ពួកគេបានដើរមកដល់ចំណុចមួយដែលគ្មានអ្នក​ណា​អាចយកឈ្នះដាច់តែឯងបាននោះទេ។ ពួកគេគួរតែគោរពស្មារតីនៃទស្សនវិជ្ជាឈ្នះ-ឈ្នះ ដែលមនុស្សឈ្នះទាំងអស់គ្នា ជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ចែករំលែកគ្នា គោរពគ្នាទៅវិញទៅមក បំពេញបន្ថែមឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក និងរស់នៅក្នុង​សហអត្ថិភាព សន្តិភាពសាកល ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងសុខដុមសាកល។ បើពួកគេនៅតែបន្តប្រ​កួត​ប្រជែងគ្នាតាមវិធីមិនល្អ មិនព្រមរួមគ្នាដោះស្រាយវិបត្តិរួម ទាំងវិបត្តិបង្កឡើងដោយធម្មជាតិ និងវិបត្តិបង្កឡើងដោយ​មនុស្សទេ ទីបំផុតគឺគ្មានភាគីណាមួយជាអ្នកឈ្នះនោះទេ គឺមានតែអ្នកចាញ់ទាំងអស់គ្នា និងមានតែការបង្កមហន្តរាយដល់ពិភពលោកតែប៉ុណ្ណោះ៕

RAC Media 

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា 

  ថ្ងៃអង្គារ, 31 មីនា 2020 ម៉ោង 05:05 PM

«គ្រឿងតុបតែងលម្អតួសម្តែងនៅក្នុងល្ខោនបាសាក់ខ្មែរ» ស្រាវជ្រាវដោយ៖ លោកស្រី សរ សិលា និងលោកស្រី យ៉ាន់ វិភារតន៍ មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ

  ថ្ងៃសៅរ៍, 28 មីនា 2020 ម៉ោង 08:07 PM

ការជួសជុលទំនាក់ទំនងអាម៉េរិក-អាស៊ាន ដោយ៖ លោក អ៊ុច លាង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងមជ្ឍឹមបូព៌ានៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជ​បណ្ឌិត្យ​ស​ភាកម្ពុជា

ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ ដោយពឹងផ្អែកលើចំណុចសំខាន់ចំនួន ពីរ៖ ទីមួយ គឺ​គោល​​នយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រប្រទាក់ក្រឡាគ្នារវាងសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ និងទីពីរ គឺការខិតខំប្រឹងប្រែងរួមនិងជាសាធារណៈរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដើម្បីបង្ហាញឱ្យឃើញថា អាស៊ានគឺជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងតំបន់។ ការគោរពរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកចំពោះមជ្ឈភាពអាស៊ានគឺជាការទទួលស្គាល់គុណតម្លៃដែលទ្រទ្រង់ដល់ចក្ខុវិស័យមជ្ឈភាពអាស៊ាន រួមមាន នីតិរដ្ឋ, ការទូត, សេរីភាពក្នុងការធ្វើនាវាចរណ៍ និងការអត់ធ្មត់ ដែលនឹងជួយដល់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក្នុងការសម្រេចគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន។

គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋបាល Obama មិនដំណើរការ​ហើយអាស៊ានក៏មិនត្រូវបានធានាចំពោះផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅក្នុងអង្គការតំបន់នេះដែរ។ ប៉ុន្តែ វិធីសាស្ត្រទ្វេទិសបានលេចចេញឡើងនៅឆ្នាំ២០១៦ គឺគោលនយោ​បាយដែលមានភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នា និងការចូលរួមរបស់សាធារណៈជន បានបង្ហាញឱ្យឃើញមាគ៌ាច្បាស់លាស់មួយឆ្ពោះទៅមុខ ។

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦មក អ្វីៗបានប្រែទៅជាអាក្រក់បំផុត។ ទីមួយ៖ ការសម្រេចចិត្តរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាម៉េ​រិក Donald Trump ក្នុងការដកខ្លួនចេញពីភាពជាដៃគូនៃអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក បានកាត់ផ្តាច់គោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រដែល​មានភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នា ដែលបានបង្កើតឡើងក្នុងសម័យលោក Obama។ លោក Trump បានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-សហរដ្ឋអាម៉េរិក លើកទី៥ នៅទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ និងបានផ្សព្វ​ផ្សាយ​​ពីទស្សនវិស័យថ្មីរបស់លោកស្តីពីឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកសេរីនិងបើកចំហ។ ប៉ុន្តែគោលនយោបាយនេះនៅមានភាពខ្វះ​ខាតនៅឡើយ។ ទីពីរ៖ នៅពេលដែលក្របខណ្ឌគោលនយោបាយសម្រាប់ការចូលរួមរបស់អាម៉េរិកជាមួយអា​ស៊ាន​​បានបែកបាក់គ្នាបណ្តាលឱ្យកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីគាំទ្រដល់មជ្ឈភាពអាស៊ាន និងការបង្ហាញពីសារៈសំខាន់របស់​អាស៊ានចំពោះ សហរដ្ឋអាម៉េរិកក៏ត្រូវបានបញ្ចប់ផងដែរ។

លោក Trump បានគេចវេះមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-អាម៉េរិច ឆ្នាំ២០១៨ និង២០១៩។ លោកអនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក Mike Pence បានចូលរួមក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ហើយទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ លោក Robert O’Brien បានចូលរួមនៅឆ្នាំ ២០១៩ ក្នុងជំហានមួយដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាការបោះបង់ចោលមេដឹកនាំអាស៊ាន។ មេដឹក​នាំអាស៊ានភាគច្រើនបានបដិសេធមិនជួបជាមួយលោក Robert O’Brien ក្រោមហេតុផលកិច្ចប្រជុំជាមួយដៃគូដែលមានឋានៈមិនស្មើគ្នាដែលធ្វើពួកគេអន់និងបង្ហាញពីភាពទន់ជ្រាយ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក ជំហររបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាម៉េរិកប្រចាំអាស៊ាននៅតែមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយ។

ជាលទ្ធផល ទស្សនៈចំពោះសហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅក្នុងតំបន់ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ តាមរបាយការណ៍អង្កេតអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឆ្នាំ២០២០ បានបង្ហាញថា ទំនុកចិត្តនៅក្នុងតំបន់ទៅលើសហរដ្ឋអាម៉េរិកស្ថិតក្នុងកម្រិតទាប។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកត្រូវបានគេមើលឃើញថាកាន់តែមានភាពខុសប្រក្រតី និងគិតតែពីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ ចំណែកប្រទេសចិនពេលនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាតួអង្គយុទ្ធសាស្រ្ត ដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតនៅក្នុងតំបន់ ហើយឧត្តមភាពរបស់ចិននេះក៍ត្រូវបានគេមើលឃើញថា​ជាការគួរឱ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ប្រសិនបើសមាជិកអាស៊ានត្រូវបានបង្ខំឱ្យជ្រើសរើសរវាងចិននិងសហរដ្ឋអាម៉េរិកខណៈដែលសមាជិកអាស៊ានភាគច្រើនឈរ​ខាង​ចិន​។

ស្ថានការណ៍ខាងលើនេះផ្តល់នូវបរិបទមួយដែលជំរុញឱ្យមានកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសថ្មីមួយ ដែលរៀបចំឡើងដោយលោក Trump។ កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសនេះគ្រោងធ្វើឡើងដើម្បីប៉ះប៉ូវទំនាក់ទំនងដែលមិនដំណើរការ។ មានភាពមិនច្បាស់លាស់ថាតើមេដឹកនាំអាស៊ាននឹងចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសថ្មីនេះឬយ៉ាងណា។ នៅគ្រាដំបូង មានតែប្រទេស​កម្ពុជា, ឡាវ, សឹង្ហបូរី, ថៃ, និងវៀតណាម តែប៉ុណ្ណោះ ដែលមេដឹកនាំរបស់ពួកគេយល់ព្រមថានឹងចូលរួម។ បន្ទាប់មក មានប្រទេសទាំងអស់ចូលរួម តែលើកលែងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីន មិនចូលរួម។ តែកិច្ចប្រជុំកំ​ពូល​នេះត្រូវបានពន្យារពេលវិញដែលបណ្តាលមកពីការផ្ទុះឡើងនៃវីរ៉ុស COVID-១៩ ហើយក៏បានផ្តល់ឱកាសល្អដល់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដើម្បីពិចារណារកនូវអ្វីដែលចាំបាច់ ដើម្បីធ្វើឱ្យមានស្ថេរភាពជាមុន ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងវិញនូវទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន- អាម៉េរិក។

សម្រាប់សហរដ្ឋអាម៉េរិក វាជាគ្រោះថ្នាក់មួយដែលយល់ថាកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានជាការវិនិយោគពេលវេលាអត់ប្រយោជន៍ដោយមិនបានចាត់ទុកថាជាការគូសវាសចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយ។ ការប្រញាប់ប្រញាល់ជួសជុល ទំនាក់ទំនងនេះអាចធ្វើឱ្យខូចទំនាក់ទំនងកាន់តែខ្លាំងទៅវិញទេ ប្រសិនបើសមាជិកអាស៊ានយល់ថា កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះជាកិច្ចអន្តរការណ៍។ លោក Trump សង្ឃឹមថាអាចជួសជុលទំនាក់ទំនងនេះឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ ប៉ុន្តែកិច្ចប្រជុំអាស៊ានមិនសូវនិ​យាយ​អំពី «កិច្ចព្រមព្រៀង» ប៉ុន្តែ ជារបៀបដ៏សំខាន់ដែលអាស៊ានបង្ហាញពីឯកភាពនិងមជ្ឈភាពរបស់ខ្លួន។ អ្នកចូលរួមត្រូវបង្ហាញការគោរពរបស់ខ្លួនចំពោះតំបន់ ចំពោះមេដឹកនាំ និងមជ្ឈភាពអាស៊ានតាមរយៈការចូលរួមរយៈពេលវែង។

ដើម្បីធានាថាវិធីសាស្រ្តទី២នេះត្រូវបានរក្សា នោះត្រូវធ្វើកិច្ចការសំខាន់ៗចំនួន៣ ហើយកិច្ចការទាំង នោះត្រូវមានការរួមបញ្ចូលជាមួយគោលនយោបាយថ្មី ទី១៖ Trump គួរតែប្តេជ្ញាចិត្តជាសាធារណៈក្នុងការចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអា​ស៊ាន-អាម៉េរិកនាពេលអនាគត, ទី២៖ កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាម៉េរិក-អាស៊ានដែលរៀបចំឡើងដោយសហរដ្ឋអា​ម៉េរិក គួរតែកើតឡើងជាប្រចាំ។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកត្រូវបន្តប្តេជ្ញាចិត្តស្វាគមន៍មេដឹកនាំអាស៊ាន មកកាន់សហរដ្ឋអា​ម៉េ​រិកនឹងពង្រឹងនូវទស្សនៈដែលថាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនគោរពអាស៊ាន,ទី៣៖ គួរតែមានការគាំទ្រជាប្រចាំនិងជាសាធារ​ណៈ​​សម្រាប់ការយល់ដឹងរបស់អាស៊ានអំពីឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក។

ការធ្វើការជាមួយអាស៊ាននឹងមានភាពស្មុគស្មាញជានិច្ច។ ការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងរបស់អាស៊ាន មានន័យថា វាពិបាកនឹងមើលឃើញថាអាស៊ាននឹងក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តពិតប្រាកដរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ ជាញឹកញយ អាស៊ានមានការលំបាកក្នុងការថ្លែងយោបល់របស់ខ្លួនជាច្រើនដែលមានតែនៅលើក្រដាស។ ប៉ុន្តែ អាស៊ានមិនមែនគ្មានសារៈសំខាន់នោះទេ។ ក្នុងនាមជាតួអង្គតំបន់មួយ អាស៊ាននិងសមាជិករបស់ខ្លួន គឺជាភ័ស្តុតាងមួយបង្ហាញថា គុណតម្លៃនៃមជ្ឈភាពអាស៊ានដែលកំពុងត្រូវបានលើកកម្ពស់ គឺមិនត្រូវបានកំណត់ដោយឥទ្ធិពលខាងក្រៅនោះទេ។ ការណ៍នេះអនុញ្ញាតឱ្យសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងប្រទេសផ្សេងៗជួយគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងម្ចាស់ស្រុកដើម្បីបង្កើតគោលនយោបាយក្នុងតំបន់ជា​ជាង​​គ្រាន់តែលើកកម្ពស់ស្តង់ដាខាងក្រៅរបស់ពួកគេដែលផ្ទុយពីបំណងប្រាថ្នារបស់ម្ចាស់ស្រុក។

លើសអ្វីៗទាំងអស់ នេះជាផលប្រយោជន៍ប្រកបដោយសក្តានុពលក្នុងការធ្វើការជាមួយអាស៊ាន។ ការទទួលស្គាល់​ផល​អត្ថប្រយោជន៍នេះមិនមែនគ្រាន់តែជាបញ្ហាគោលនយោបាយថ្មីប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវបង្ហាញឱ្យឃើញរូបភាពជាក់ស្តែងជាប់ជាប្រចាំនៃការចូលរួមនិងការអត់ធ្មត់។ ទាំងនេះមិនមែនជាចំណុចសំខាន់នៃវិធីសាស្រ្តបច្ចុប្បន្នរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកចំពោះតំបន់អាស៊ាននោះទេ៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា

  ថ្ងៃសៅរ៍, 28 មីនា 2020 ម៉ោង 04:49 PM

ស្ថានភាពកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជានិងបញ្ហាប្រឈមនានា ដោយ៖ លោក ធន ឆាយពិសិដ្ឋ នាយកដ្ឋាននយោបាយអន្តរជាតិនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិ នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

កូវីដ-១៩ ជាឈ្មោះវីរុសកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មី ដែលមកទល់ពេលនេះបានចម្លងរាលដាលស្ទើរតែពេញពិភពលោកទាំង​មូល ដោយមានចំនួនអ្នកឆ្លងជាងប្រាំសែននាក់ និងស្លាប់ដល់ទៅជាងពីរម៉ឺននាក់ឯណោះ។ ដើមឡើយមេរោគនេះ គេ​ថាចេញប្រភពមកពីប្រទេសចិន តែពេលនេះចិនបែរជាថាអាម៉េរិកជានាំមេរោគនេះមកចិនទៅវិញតាមរយៈប្រតិ​ភូ​យោ​​ធាអាម៉េរិក។ កូវីដ-១៩ ជារបស់ចិនឬអាម៉េរិកមិនសំខាន់ទេ បញ្ហាសំខាន់នៅពេលនេះគឺការទប់ស្កាត់ការរាល​ដាល​នៃជំងឺនេះ និងការព្យាបាលអ្នកដែលបានឆ្លងមេរោគនេះ។

សម្រាប់កម្ពុជាដែលជាប្រទេសតូចនិងមានធនធានមានកម្រិត ទាំងធនធានមនុស្សនិងសម្ភារៈ វាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលក្នុងការធ្វើកិច្ចការនេះទេ។ ដូច្នេះ រដ្ឋត្រូវតែពិនិត្យមើលស្ថានភាពដែលអាចនឹងកើតមានជាមុនឱ្យបានហ្មត់ចត់ រួចគិតគូរនិងរៀបចំផែនការយ៉ាងល្អិតល្អន់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលអាចនឹងកើតចេញពីជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ-១៩នេះ ទាំងខាងសុខភាព សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។

ការរីករាលដាលជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ-១៩ នៅតែមានអ្នកឆ្លងថ្មីកើនឡើងឥតឈប់ឈរ លក្ខណៈជាក្រុម ជាពិ​សេស ក្រុមខ្មែរឥស្លាមដែលត្រឡប់មកពីការចូលរួមពិធីសាសនានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងក្រុមទេសចរបារាំង តែការចម្លងពីអ្នកមានសម្ព័ន្ធភាពជាមួយអ្នកផ្ទុកវីរុសដើមមកសហគមន៍ នៅមិនទាន់មានតួលេខខ្ពស់នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែវាមិនឆ្លុះបញ្ចាំងថាគ្មានការចម្លងនោះទេ ព្រោះតាមបទពិសោធពីប្រទេសផ្សេងៗ លទ្ធភាពអាចទៅរួចក្នុងកម្រិតខ្ពស់ដែលថា អ្នកដែលបានឆ្លងមេរោគនេះរួចហើយ ប៉ុន្តែពួកគេមិនទាន់មានអាការៈបង្ហាញពីការឆ្លង វីរុសកូវីដ-១៩នៅឡើយ ដែល​ជាហេតុនាំឱ្យអ្នកជំងឺក៏មិនដឹងថាខ្លួនកើតជំងឺនេះ ទន្ទឹមគ្នានោះពួកគេក៏បានចម្លងទៅអ្នកដទៃដោយមិនដឹងខ្លួន។

នៅចំពោះមុខ កម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាដែលចេញពីការរាតត្បាតនៃជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ-១៩ គឺទាំងផ្នែកសុខា​ភិបាល សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ច។ លើវិស័យសុខាភិបាលកម្ពុជា ប្រឈមនឹងការខ្វះខាតទាំងសម្ភារៈនិងធនធានមនុស្ស ពោលគឺអ្នកប្រយុទ្ធជួរមុខ។ នាអនាគត បើចំនួននៃកំណើននៃការឆ្លងចេះតែកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ វាច្បាស់ណាស់ថាយើងខ្វះខាតធនធានសេដ្ឋកិច្ច យើងមិននិយាយដល់សេដ្ឋកិច្ចថ្នាក់ជាតិទេ យើងគ្រាន់តែគិតអំពីអ្នករកព្រឹកចាយល្ងាច នៅពេលដែលស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចជាប់គាំង គ្មានការងារធ្វើ គ្មានការលក់ដូរកំប៉ិកកំប៉ុក (ព្រោះមនុស្សនាំគ្នាទិញរបស់ស្តុកច្រើន លែងសូវហូបចំណីខាងក្រៅ) តើរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវរកមធ្យោបាយជួយពួកគាត់ដូចម្ដេច? ក្រៅពីសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាសង្គមក៏តាមមកពីក្រោយដែរ នេះជាកង្វល់ដ៏ធំនិងដ៏ឈឺក្បាលសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល។

បទពិសោធនៅអ៊ីតាលី ជាអ្វីដែលកម្ពុជាត្រូវតែរៀនសូត្របានដើម្បីបញ្ចៀសស្ថានភាពដូចដែលអ្វីបានកើតមាននៅប្រទេសនោះ។ ការទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ១៩ មិនពឹងតែលើក្រុមគ្រូពេទ្យមានសមត្ថភាពប៉ុណ្ណោះទេ វាអាស្រ័យលើការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ។

មកទល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវវិធានការជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីទប់ទល់នឹងការឆ្លងរាលដាលជំងឺបង្កដោយវីរុសកូវីដ១៩ ដូចជា វិស្សមកាលតូចមុនវេលាមកដល់ ការអនុញ្ញាតឱ្យមន្ត្រីអាចធ្វើការអនឡាញពីផ្ទះរបស់ខ្លួន ការលុបចោលកម្មវិធីជំនួបនិងកិច្ចប្រជុំនានារបស់រដ្ឋនិងវិស័យឯកជន ការហាមពលរដ្ឋខ្មែរមិនឱ្យធ្វើដំណើរទៅក្រៅ​ប្រទេស និងការដាក់មន្ត្រីរាជការនិងពលរដ្ឋទាំងឡាយណាដែលទើបវិលត្រឡប់ពីបរទេសឱ្យនៅដាច់ដោយ​ឡែក​រយៈពេល១៤ថ្ងៃ។ ក្រៅពីបិទសាលារៀន រាជរដ្ឋាភិបាលបានបន្តបិទរាល់ការជួបជុំផ្សេងៗ ដូចជា ការបិទកន្លែង ក្លិបកម្សាន្ត ខារ៉ាអូខេ បៀកាឌិន និងការហាមមិនឱ្យមានការចូលរួមទស្សនាផ្ទាល់នូវការប្រគុំតន្រ្តី ការទស្សនាផ្ទាល់នូវការប្រកួតកីឡា ការជួបជុំខាងពិធីសាសនាផ្សេងៗទៀត។

ការបិទកន្លែងកំសាន្ត កន្លែងប្រមូលផ្ដុំនានា គឺជាវិធានការដែលត្រូវតែអនុវត្តឱ្យបានដាច់ខាត ព្រោះថាទីកន្លែងទាំងនេះអាចជាប្រភពចម្លងដ៏ធំ ប្រសិនបើមិនទប់ស្កាត់ឱ្យដាច់ខាត ឬដាក់វិធានការរំលត់ភ្លើងមុនមានផ្សែងទេ នោះអាចនឹងបណ្ដាលឱ្យមានការរាតត្បាតទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលហួសពីសមត្ថភាពយើងអាចទប់ទល់បាន ពេលនោះចង់យំ ក៏យំមិនចេញ ព្រោះអ្វីៗវាជ្រុលហួសទៅហើយ។

ក្រៅអំពីបញ្ហាដែលមានក្នុងស្រុកស្រាប់ ពេលនេះយើងកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាដែលមកពីខាងក្រៅមួយទៀតដ៏ធំ គឺថានៅប្រទេសថៃពេលនេះ មានអត្រាការឆ្លងវីរុសកូវីដ ១៩ ឡើងដល់រាប់រយករណី ដែលទីតាំងឆ្លងភាគច្រើន គឺនៅតាម​​​សង្វៀនកីឡា ក្លិប បារ ហាងអាហារ និងទីតាំងដែលមានការប្រមូលផ្តុំផ្សេងៗ ពោលគឺមានការឆ្លងពីម្នាក់ទៅម្នាក់ក្នុងសហគមន៍តែម្ដង។ ពលករខ្មែរយើងនៅប្រទេសថៃជាច្រើនម៉ឺននាក់ កំពុងធ្វើការនិងប្រកបអាជីពនៅតាមតំបន់ដែល​​កំពុងមានការរាលដាលកូវីដ ១៩ទាំងនោះ។ ដូច្នេះ ពួកគេអាចងាយនឹងឆ្លងវីរុសនេះខ្លាំងណាស់ ហើយពេលនេះពួកគេកំពុងតែធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ជាបណ្ដើរៗ ដែលពួកគេអាចនាំជំងឺនោះចូលមកក្នុងស្រុកនិងចម្លងមកដល់​សហ​គមន៍។ នេះជាក្ដីបារម្ភមួយដ៏ធំ ដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានខ្លាំងបំផុត។

ការស្នើឱ្យពួកគាត់កុំវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកំណើតវិញ ស្ទើរតែជារឿងដែលមិនអាចធ្វើទៅរួច ពីព្រោះពលករខ្មែរដែលធ្វើការនៅប្រទេសថៃពួកគេភាគច្រើនគ្មានប្រាក់សន្សំច្រើនទេ។ ដូច្នេះ នៅពេលពួកគេគ្មានការងារធ្វើ ពួកគេមិនមានប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ការចំណាយប្រចាំថ្ងៃទេ ហេតុនេះ ពួកគេគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីត្រឡប់មកមាតុភូមិកំ​ណើត​​វិញទេ។ ជាការប្រមើលទុក រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែគិតប្រមើលដល់ចំនួនដ៏ច្រើនបំផុតរបស់ពលករ ដែលត្រូវធ្វើមាតុភូ​មិនិវត្តន៍ និងរកវិធានការដើម្បីអាចគ្រប់គ្រងបញ្ហានេះបាន។ ចំពោះវិធានការចំពោះមុខ រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើសេចក្ដីអំពាវនាវអ្នកធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ពីប្រទេសថៃទាំងអស់ត្រូវដាក់ខ្លួនឱ្យនៅដាច់ដោយឡែករយៈពេល១៤ថ្ងៃ ដោយមិនត្រូវមានទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមគ្រួសារនោះទេ ព្រមទាំងចាត់ឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្ដាប់ព័ត៌មានអំពីអ្នកធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ទាំងអស់ទូទាំងប្រទេស ដើម្បីស្នើឱ្យពួកគេអនុវត្តទៅតាមសេចក្ដីណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។ មែនទែនទៅ វិធានការបែបអំពាវឬស្នើសុំ វាសឹងតែជាវិធានការដែលមិនមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ ព្រោះថារយៈពេល​១៤ថ្ងៃជារយៈពេលមួយដ៏យូរ ប្រជាពលករភាគច្រើនលើសលុបមានផ្ទះសម្បែងតូចដែលមិនអាចឱ្យពួកគាត់អាចរក្សាខ្លួននៅតែឯងបាន និងបញ្ហាសំខាន់តាមរយៈបទពិសោធឥរិយាបថរបស់ប្រជាជននៅប្រទេសផ្សេងៗ គឺពួកគេមិនគិតថាខ្លួនមានផ្ទុក វីរុសកូវីដទេ ហេតុនេះពួកគេនៅតែបន្តទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ។

នៅចំពោះមុខវិបត្តិដែលគេពិបាកទស្សន៍ទាយអំពីភាពធ្ងន់ធ្ងរមួយ វាទាមទារឱ្យកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនឱ្យបានមុនស្ថានការណ៍​​យ៉ាងតិចពីរបីជំហាន បើមិនដូច្នោះទេ សោកនាដកម្មដែលមិនអាចប៉ាន់ស្មាន ដូចមានបទពិសោធរបស់ប្រទេស​អ៊ីតា​លី និងបណ្ដាប្រទេសនៅតំបន់អឺរ៉ុបស្រាប់ ដែលមកទល់ពេលនេះមានមនុស្សស្លាប់ដល់រាប់ពាន់នាក់ បើទោះបី​ជាប្រទេសទាំងនោះមានវិស័យសុខាភិបាលជឿនលឿនក៏ដោយ។ សព្វថ្ងៃ សូម្បីប្រទេសមួយចំនួននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក៏កំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពពិបាកនឹងទប់ទល់ ដូចជាម៉ាឡេស៊ីជាដើម រហូតដល់ថ្នាក់ប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក ប្រទេស​ថៃចាប់ផ្ដើមបិទទីក្រុងបាងកក បន្ទាប់មកបិទប្រទេសទាំងមូល ដើម្បីទប់ទល់ជាមួយវីរុសដែលរាតត្បាតយ៉ាង​លឿននេះ។ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាត្រូវមានគោលនយោបាយជាក់លាក់និងទូលំទូលាយ ហើយលម្អិតនៅក្នុងការដោះស្រាយ​​បញ្ហានេះ យកល្អគួរប្រើដំណោះស្រាយដែលធំជាងស្ថានការណ៍ បើមិនដូច្នោះទេ យើងមិនអាចបញ្ចៀសបញ្ហាបានឡើយ៕

RAC Media

ប្រភព៖​វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

  ថ្ងៃសៅរ៍, 28 មីនា 2020 ម៉ោង 01:05 PM

នយោបាយភាសា ៖ បរិបទ កម្ពុជា សិង្ហបុរី និង ចិន politics of language: Context in Cambodia, Singapore and China ដោយ៖ បណ្ឌិត វង្ស មេង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

  ថ្ងៃសុក្រ, 27 មីនា 2020 ម៉ោង 12:19 PM

ហេតុអ្វីបានជាលោក ពូទីនមិនអាចចូលនិវត្តន៍បាន? លោកមានសត្រូវច្រើន និងមានមិត្តភក្តិជិស្និទ្ធជាច្រើនទៀតដែលត្រូវពឹងផ្អែកលើរូបលោក ប្រែសម្រួលដោយ៖ លោក ហ៊ាន ស្រស់

បន្ទាប់ពីក្លាយជាប្រធានាធិបតីក្នុងឆ្នាំ២០០០ ដែលពេលនោះ លោក Vladimir Putin ទើបតែមានអាយុ៤៨ឆ្នាំ ប្រធានាធិបតិរូបនេះបានសញ្ជឹងគិតថា តើថ្ងៃណាមួយ តើគាត់នឹងចាកចេញពីមុខតំណែងដោយរបៀបណា? កំពុងជិះឡានប្រធានាធិបតីពេញទីក្រុងមូស្គូនៅពេលរាត្រី គាត់បានប្រាប់អ្នកសម្ភាសគាត់ថា«ខ្ញុំសង្ឃឹមថាថ្ងៃណាមួយខ្ញុំនឹងត្រឡប់ទៅរកជីវិតធម្មតាវិញ ហើយខ្ញុំនឹងមានពេលសម្រាប់ជីវិតឯកជនរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនអាចនិយាយថាជីវិតរាជានិយមបានបណ្តុះស្មារតីរបស់ខ្ញុំនោះទេ។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឯណោះវិញទេ ដែលអាចឋិតឋេរបានយូរអង្វែងជាង។

២០ឆ្នាំទៅមុខទៀត លោកពូទីននឹងនៅឆ្ងាយពីជីវិតប្រធានាធិបតីប្រកបដោយសន្តិភាពជាងពេលណាៗទាំងអស់។ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ សភាឌូម៉ារបស់រុស្ស៊ីបានបោះឆ្នោតអនុម័តការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលស្នើឡើងដោយលោកពូទីន ហើយបានបន្ថែមចំនួនអាណត្តិដែលអាចឱ្យគាត់ធ្វើជាប្រធានាធិបតីតទៅទៀត។ នៅក្រោមប្រព័ន្ធបច្ចុប្បន្ននេះគាត់នឹងត្រូវចប់អណត្តិនៅឆ្នាំ២០២៤ និងមិនអាចឈរឈ្មោះបានទៀតទេ។ ឥឡូវនេះគាត់អាចបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣៦ ហើយប្រហែលជាយូរជាងនេះ។

មួយរយៈនេះលោកពូទីនបានរិះរកវិធីសាស្រ្តផ្សេងៗក្នុងការរក្សាអំណាច ដូចជា ការរួមបញ្ចូលប្រទេសរុស្ស៊ីជាមួយបេឡារុសដើម្បីបង្កើតប្រទេសថ្មីមួយដើម្បីគ្រប់គ្រង, ជាប្រធានឧត្តមក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋដែលជាអំណាចកំពូល, ឬអាចក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីនៅក្នុងប្រព័ន្ធសភាថ្មីនេះ។ នៅទីបំផុតលោកបានជ្រើសរើសវិធីដ៏សាហាវ ហើយក៏សាមញ្ញដែរ គឺការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលផ្តល់ជម្រើសឱ្យខ្លួនគាត់អាចកាន់អំណាចបន្តទៀត។ នៅក្នុងបញ្ហានេះ លោក ពូទីន មើលទៅហាក់ដូចជាកំពុងដើរតាមគន្លងរបស់អ្នកកាន់អំណាចផ្តាច់ការពីរឬបីនាក់នៅអាស៊ីកណ្តាលក្រោយសហភាពសូវៀតដួលរលំ។ នេះបើតាម លោក Kirill Rogov អ្នកវិភាគនយោបាយបានសង្កេតឃើញ។

ការធ្វើវិសោធនកម្មផ្សេងទៀតរបស់លោក ពូទីន បានដកយកអំណាចសភានិងតុលាការ ហើយតែងតាំងគាត់ជា«ប្រមុខរដ្ឋ» តែជា«ប្រមុខរដ្ឋកាន់អំណាច» ដោយផ្តល់ឱ្យគាត់ជាអ្នកសម្របសម្រួលអំណាចសាធារណៈទាំងអស់និងបញ្ជាក់ថាគាត់មានឥទ្ធិពលនៅក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ។ នេះដូចអ្វីដែលលោក Rogov បានពន្យល់។ ការក្តោបអំណាចយ៉ាងណែនក្នុងដៃនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈភាសារបស់ព្រះជាម្ចាស់ ប្រពៃណី គ្រួសារដែលផ្សំឡើងភេទផ្ទុយគ្នា និងមហាជ័យជំនះរបស់ប្រទេសរុស្ស៊ីក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ (ដែលប្រទេសរុស្ស៊ីនឹងប្រារព្ធខួបលើកទី៧៥ នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ)។

ដូចមេដឹកនាំអត្តាធិបតេយ្យជាច្រើនទៀតដែរ លោក ពូទីន បានលើកឡើងថា គាត់ចាំបាច់ត្រូវតែមានអំណាចបន្តទៀត ដើម្បីធានាស្ថិរភាពនយោបាយ។ ជាក់ស្តែង នៅក្នុងសប្តាហ៍ទី២នៃខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ គាត់បានលើកយកបញ្ហានៅក្នុងទីផ្សារប្រេង មេរោគថ្មី(ជំងឺកូវីដ-១៩) និងការគំរាមកំហែងពីសត្រូវទាំងក្នុងនិងខាងក្រៅ ដើម្បីប្រើប្រាស់ជាបញ្ហាដែលនាំឱ្យមានអស្ថិរភាព។ លោកបានប្រាប់សភាឌូម៉ាថា«ពួកគេកំពុងរង់ចាំមើលបំណាំរបស់យើង ដូចជា កំហុស ឬការធ្លាក់ចុះ ការបាត់បង់ស្មារតី ឬអ្វីមួយដែលកាន់តែអាក្រក់ជាងនេះ, ការធ្វើឱ្យមានការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុង ដែលជួនកាលពួកគេត្រូវបានញុះញង់ និងថែមទាំងបានទទួលហិរញ្ញប្បទានពីបរទេសទៀតផង»។

លោកពូទីនបានបន្ថែមថា នៅក្នុងសប្តាហ៍ទី២នៃខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ នេះ តម្លៃប្រេងបានធ្លាក់ចុះចំនួន៣០%។ ប្រទេសរុស្ស៊ីបាននាំចេញប្រេងនិងឧស្ម័នយ៉ាងច្រើននិងផលិតបានមួយភាគបីនៃផលិតផលដុលក្នុងស្រុក(GDP)។ទោះជាយ៉ាងណា ក៏ប្រទេសរុស្ស៊ីនៅតែពឹងផ្អែកលើអ៊ីដ្រូកាបូនភាគច្រើន ដែលនេះគឺជាជាកំហុសរបស់លោកពូទីន។ ក្នុងទស្សនវិស័យរបស់គាត់ដែលប៉ុនប៉ងធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច មិនអាចសម្រេចទៅបានច្រើនបំផុតតាមអ្វីដែលវាគួរទទួលបាននោះទេ។

លោកពូទីនបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ពិភពលោកពោរពេញទៅដោយព្យុះភ្លៀង ដែលធ្វើឱ្យរូបលោកត្រូវបោះបង់តំណែងប្រធានាធិបតីនេះចោល។ អតីតភ្នាក់ងារសម្ងាត់KGB បានកំណត់តួនាទីរបស់គាត់ មិនត្រឹមតែជាអ្នកការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញប៉ុណ្ណោះ​ទេ(តាមពិតគាត់កំពុងសរសេរឡើងវិញយ៉ាងមមាញឹក) ប៉ុន្តែគាត់ក៏ជាអ្នកធានាសន្តិសុខ ស្ថិរភាពក្នុងស្រុកនិងការអភិវឌ្ឍ​ជាបន្តបន្ទាប់របស់ប្រទេសមួយនេះ ពីព្រោះ ប្រទេសរុស្ស៊ីក៏មានចំណែករបស់ខ្លួននៃការធ្វើបដិវត្តន៍ដែរ។ វាស្ទើរតែមិនចាំបាច់​និយាយថា គាត់គឺជាមនុស្សតែម្នាក់គត់ដែលមានសមត្ថភាពបញ្ចៀសគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបែបនេះបាននោះទេ។ ទោះបីត្រូវគេនិយាយយ៉ាងដូច្នេះក៏ដោយ និងគ្មាននរណាម្នាក់ក្រៅពីលោកស្រី Valentina Tereshkova ជាអវកាសយានិកសូវៀតដ៏ល្បីល្បាញ ដែលឥឡូវនេះគាត់បានក្លាយសមាជិកសភាដែលមានអាយុ៨៣ឆ្នាំ។ លោកស្រីត្រូវបានគេផ្តល់តួនាទីឱ្យបញ្ចេញសម្លេងចំពោះការធ្វើសំណើឡើងវិញ ដែលត្រូវបានយល់ព្រមដោយប្រធានាធិបតី និងសភាឌូម៉ា។

ទាំងអស់នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការពិសេសដែលលោក ពូទីន បានចាប់ផ្តើមនៅពាក់កណ្តាលខែមករា ឆ្នាំ២០២០នេះ ខណៈដែលលោកបានប្រកាសផែនការដំបូងសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ដំណើរការនេះមានលក្ខណៈមិនច្បាស់លាស់និងរហ័ស​ពេក។ ការធ្វើបែបនេះ វាហាក់ដូចជារចនាបថមួយរបស់អតីតភ្នាក់ងារសម្ងាត់KGB ដែលបានរៀបចំប្រតិបត្ដិការពិសេសក្នុងការឡើងកាន់អំណាចរបស់គាត់នៅក្នុងវិមានក្រឹមឡាំង។ នៅក្នុងសុន្ទរកថារបស់លោកពេលឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៩ ដែលបានថ្លែងទៅកាន់ភ្នាក់ងារសម្ងាត់FSB(ពីមុនហៅថាភ្នាក់ងារសម្ងាត់KGB)ថា «ភ្នាក់ងារសម្ងាត់​ FSB មួយក្រុមដែលត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យធ្វើការងារសម្ងាត់នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធរុស្ស៊ីកំពុងបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយជោគជ័យ»។ ហើយនៅឆ្នាំបន្ទាប់ក៏គាត់បានក្លាយជាប្រធានាធិបតី។

ចាប់តាំងពីពេលនោះមក គាត់បានដឹកនាំប្រតិបត្តិការពិសេសផ្សេងទៀត ដូចជា ការបញ្ចូលតំបន់គ្រីមៀជាឧបសម្ព័ន្ធនិងការឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែនក្នុងឆ្នាំ២០១៤។ ទាំងនេះមិននិយាយពីការដកហូតក្រុមហ៊ុនប្រេងនិងឧស្ម័នយូកូស(Youkos)ក្នុងឆ្នាំ២០០៤-០៦ផង។ ប្រតិបត្ដិការនីមួយៗត្រូវបានធ្វើយ៉ាងម៉ត់ចត់តាមនិតិវិធីច្បាប់ដូចជា ការដាក់ឱ្យធ្វើប្រជាមតិនៅតំបន់គ្រីមេ ឬការបង្ហាញពីការជំនុំជម្រះក្តីទៅលើក្រុមហ៊ុនប្រេង និងឧស្ម័នយូកូស។ រីឯ ការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏មិនខុសគ្នាដែរ។

លោកពូទីនមានប្រសាសន៍ថា ការផ្លាស់ប្តូរនេះនឹងចូលជាធរមាន លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីតុលាការធម្មនុញ្ញ(ដែលលោកជាអ្នកគ្រប់គ្រង) និងដោយមានការយល់ព្រមពីប្រជាជនរុស្ស៊ីផងដែរ។ ប្រជាជនរុស្សីនឹងបោះឆ្នោតដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខនេះ ដែលជាថ្ងៃកំណើតរបស់លោក លេនីន ជាស្ថាបនិកនៃសហភាពសូវៀត ដែលសាក​សព​របស់លោកស្ថិតក្នុងវិហារមួយនៃទីលានក្រហមប្រទេសរុស្ស៊ី។ ការបោះឆ្នោតនេះមិនមែនជាការធ្វើប្រជាមតិទេ ហើយក៏មិន​មែនជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសដែរ ហើយដំណើរការទាំងមូល មើលទៅដូចជាពាក់កណ្តាលការបោះឆ្នោត និងពាក់កណ្តាលការធ្វើ​ប្រជាមតិដែលធ្លាប់បានធ្វើនៅតំបន់គ្រីមៀ(Crimea)។ ជាការណ៍ពិត លោក ពូទីន ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងចុះហត្ថលេខាលើ​ការ​ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់គាត់នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅនេះ ដែលជាខួបលើកទី៦នៃការបញ្ចូលតំបន់​គ្រីមៀជាឧបសម្ព័ន្ធដោយខុសច្បាប់។

ខណៈដែលបំណងរបស់លោក ពូទីន ក្នុងការកាន់អំណាច ហាក់មិនមានអ្វីគួរឱ្យសង្ស័យនោះទេ ការកំណត់ពេលវេលា និងការដាក់ចេញនូវការប្រញាប់អំពីការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានលាតត្រដាង និងកំពុងត្រូវទទួលរងការរិះគន់។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោកស្រី Ekaterina Schulmann យល់ថា នេះជាផ្នែកមួយនៃអារម្មណ៍របស់ឥស្សរជនរុស្ស៊ីដែលកំពុងមានអារម្មណ៍​ភ័យព្រួយពីអនាគតរបស់ពួកគេ។ មិត្តភក្តិជិតស្និទ្ធរបស់លោក ពូទីនពឹងផ្អែកលើគាត់ ក៏ព្រោះតែតំណែងរបស់ពួកគេ។ ភាពមិនប្រាកដប្រជាអំពីផែនការរបស់លោក ពូទីន ធ្វើឱ្យមិត្ដភក្តិជិតស្និទ្ធរបស់គាត់ភ័យខ្លាចបាត់បង់ប្រាក់កាស ស្ថានភាពមុខតំណែង និងសេរីភាពក៏អាចថាបានដែរ។

លោកស្រីបានគិតថា គោលដៅរបស់លោក ពូទីន គឺចង់លុបបំបាត់ហានិភ័យដែលពួកវរជនអាចនឹងយល់ព្រមឱ្យមានអ្នកបន្ត​វេន​ពីគាត់។ កិច្ចព្រមព្រៀងបែបនេះ ប្រហែលជានឹងធ្វើឱ្យលោក ពូទីន ក្លាយជាមនុស្សបរាជ័យ។ លោក Sergei Sobyanin អភិបាល​ក្រុងម៉ូស្គូបានកត់សម្គាល់នៅលើគេហទំព័រផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោកថា «ប្រធានាធិបតីដែលមិនអាចឈរឈ្មោះសម្រាប់អាណត្តិ​មួយផ្សេងទៀតបានគឺមិនអាចចាត់ជាបុរសខ្លាំងតាមធម្មជាតិនោះទេ។ ការហាមឃាត់លើការជាប់ឆ្នោតជាថ្មីគឺជាកត្តា​អស្ថិរភាពទាំងនៅក្នុងគោលនយោបាយក្នុងស្រុកនិងបរទេស។

ផ្ទុយទៅវិញ សកម្មភាពមិនជាក់លាក់ និងមិនគួរឱ្យទុកចិត្តរបស់លោក ពូទីន ប្រកបដោយហានិភ័យ ក្នុង រយៈពេលប៉ុន្មានខែកន្លងមកនេះ ពិតជាបានធ្វើឱ្យសាធារណជនមានអារម្មណ៍ចម្លែកក្នុងចិត្ត។ ការណ៍ពិតគាត់ចង់បង្ខំឱ្យប្រជាជនរុស្ស៊ីទទួលយកផែនការ​របស់គាត់ នោះមិនមានន័យថា គាត់នឹងទទួលបានជោគជ័យនោះទេ។ មានប្រទេសពីរ ឬបីតែប៉ុណ្ណោះដែលមានសមត្ថភាព​ធ្វើឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលដូចប្រទេសរុស្ស៊ី។ ការក្តោបអំណាចរបស់គាត់ដែលកំពុងកើតឡើងនេះ ចំពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចនៅទ្រឹង និងអំពើពុករលួយកំពុងរីករាលដាល។

ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតថ្មីបំផុតរបស់លោក ពូទីន នៅខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨ ការជឿទុកចិត្តលើរូបគាត់បានធ្លាក់ចុះពី៦០%មកត្រឹម៣៥%។ ដំណើរទៅបរទេសរបស់លោក ពូទីន លែងធ្វើឱ្យសាធារណជនចាប់អារម្មណ៍។ សូម្បីតែការប្រឆាំង​​នឹង​អាម៉េរិក ដែលជាជំហរមួយនៃមនោគមវិជ្ជារបស់គាត់ ក៏កំពុងស្ថិតក្នុងសភាពនឹងថ្កល់ដែរ។ នេះហើយជាមូលហេតុដែល​ការបោះឆ្នោតដែលគាត់បានសន្យានៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ ទំនងជាអាចមានការបោះឆ្នោតក្លែង​ក្លាយ​​ក៏ថាបាន។ ការប្រមូលផ្តុំប្រឆាំងនឹងការផ្លាស់ប្តូរររដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះទំនងជាត្រូវហាមឃាត់ ដោយសារតែការឆ្លងមេរោគ​ជំងឺ​កូវីដ-១៩ ដែលងាយនឹងឆ្លងក្នុងចំណោមមនុស្សច្រើន។

លោកស្រី Ella Paneyakh ជាសង្គមវិទូរុស្ស៊ី បានអះអាងថា វិមានក្រឹមឡាំងបានបាត់បង់ទំនាក់ទំនងជាមួយសង្គមហើយ។ ច្រក​ទាំងឡាយនៃបណ្តាញទំនាក់ទំនងត្រូវបានកាត់បន្ថយក្នុងការឃោសនាផ្សព្វផ្សាយ ដែលកំពុងតែបាត់បង់ប្រសិទ្ធភាព។ សូម្បី​តែការប្រើប្រាស់ទឹកលុយដើម្បីទិញទឹកចិត្តប្រជាជន ក៏ហាក់ដូចជាលែងមានប្រសិទ្ធភាពដែរ។

ឧបករណ៍តែមួយគត់ដែលប្រើប្រាស់បាន គឺការបង្ក្រាបដោយកម្លាំង ដែលរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់បានប្រើប្រាស់រួចហើយ។ លោកស្រី Paneyakh មានប្រសាសន៍ថា «រដ្ឋមានសក្តានុពលជាច្រើនសម្រាប់ការបង្ក្រាប ហើយការបង្រ្កាបនេះអាចនឹងត្រូវប្រើម្តងហើយម្តង​ទៀត លុះត្រាតែរដ្ឋជួបនឹងបញ្ហាដែលមិនអាចដោះស្រាយបានដោយសន្តិវិធី»។ រដ្ឋប្រហាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងការពឹងផ្អែកទាំង​ស្រុងរបស់លោក ពូទីន ការបង្ក្រាបដោយកម្លាំងជាជាងការផ្តល់ការគាំទ្រ ឬការប្រកួតប្រជែងដោយឃោសនាអំពីតម្លៃខ្លួនរបស់គាត់ គឺជាជាកត្តាដែលនាំឱ្យមានការកាត់បន្ថយឱកាសនៃការផ្ទេរអំណាចប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវ ហើយវានឹងបង្កើន​ហានិភ័យ​នាំឱ្យមានអំពើហិង្សានៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី។ ទាំងអស់នេះហើយដែលគេហៅថាការរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយរបស់លោក ពូទីន៕

  ថ្ងៃពុធ, 25 មីនា 2020 ម៉ោង 05:27 PM