រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច លើកទឹកចិត្តមន្ត្រីរាជការចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាឱ្យចូលរួមផ្តួចផ្តើមគំនិតការងារ ដើម្បីឱ្យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាកាន់តែអភិវឌ្ឍន៍

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកទឹកចិត្តមន្ត្រីរាជការទាំងអស់ចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាឱ្យចូលរួមផ្តួចផ្តើមគំនិតការងារថ្មីៗលើការសិក្សា និងការស្រាវជ្រាវទាំងវិទ្យាសាស្ត្រពិត និងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និងការពង្រឹងសកម្មភាពការងាររបស់វិទ្យាស្ថានឧបសម្ព័ន្ធចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់គុណភាពស្ថាប័នឱ្យកាន់តែមានសក្តានុពលសកម្ម និងចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិ ទៅថ្ងៃអនាគត។

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច មានប្រសាសន៍ថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ នៅសាលប្រជុំ អគារឥន្ទ្រទេវី។

កិច្ចប្រជុំនេះ មានសមាសភាពអញ្ជើញចូលរួមថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ អនុប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការ អគ្គលេខាធិការរង ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ប្រធាន អនុប្រធានវិទ្យាស្ថាន(គ្រប់អង្គភាពចំណុះ) លោកបណ្ឌិតប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិន លោក/លោកស្រីបណ្ឌិត ដែលជាប្រធានផ្នែកគ្រប់ផ្នែក(គ្រប់អង្គភាពចំណុះ) លោក/លោកស្រីជាប្រធាន អនុប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យសរុបចំនួន ៤០រូប។

កិច្ចប្រជុំដែលបានប្រព្រឹត្តិទៅអស់រយៈពេលប្រមាណ ៣ម៉ោងនេះ មានបៀបវារៈដូចខាងក្រោម៖

- ការពង្រឹងវិទ្យាស្ថានឧបសម្ព័ន្ធចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (រ.ប.ស.ក.)

- ការរៀបចំចក្ខុវិស័យសម្រាប់ រ.ប.ស.ក.

- បញ្ហាផ្សេងៗ៕

RAC Media 

  ថ្ងៃចន្ទ, 02 ធ្នូ 2019 ម៉ោង 04:17 PM

លោក សេង សុវណ្ណដារ៉ា៖ រចនាបថសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ ពីសម័យអាណាព្យាបាលបារាំងដល់សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម

ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនាថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ លោក សេង សុវណ្ណដារ៉ា អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវអក្សរសិល្ប៍នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានធ្វើបទបង្ហាញនូវអត្ថបទស្រាវជ្រាវរបស់លោកអំពីស្ថានភាពនៃការសាងសង់សំណង់ស្ថាបត្យកម្មនានានៅក្នុងសម័យអាណាព្យាបាលបារាំងដល់សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។

នៅក្នុងសម័យអាណានិគមបារាំង ប្លង់រាជធានីភ្នំពេញ និងប្លង់ទីក្រុងតាមខេត្តនានា មានរាងជាក្រឡាចត្រង្គ ហើយសំណង់ទាំងនោះច្រើនជាអគាររដ្ឋបាលនានា ឬជាលំនៅឋានរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងមន្ត្រីជាជនជាតិបារាំងដែលមានធ្វើការនៅស្រុកខ្មែរ និងច្រើនមានទម្រង់ជាអគារ ឬសំណង់យកតាមលំនាំវប្បធម៌អឺរ៉ុបនៅសម័យក្លាស៊ីក ឬណេអូក្លាស៊ីក ដូចជានៅតាមតំបន់រដ្ឋបាលផ្សេងៗជាដើម។

បើតាមលោក សេង សុវណ្ណដារ៉ា សំណង់ដែលត្រូវបានកសាងថ្មីៗនៅក្នុងសម័យអាណាព្យាបាលបារាំង គឺមានទាំងសំណង់បែបទំនើប និងសំណង់ដែលមានតាមបែបប្រពៃណីខ្មែរ។ តួយ៉ាងដូចជាសំណង់នៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំង គឺនៅតែរក្សាតាមបែបប្រពៃណី ដោយគ្រាន់តែក្រោយមកមានសំណង់មួយចំនួនដែលមានឥទ្ធិពលស្ថាបត្យកម្មប្រទេសលោកខាងលិច ពិសេសគឺសំណង់ប្រាសាទណាប៉ូឡេអុងជាដើម ដែលជាព្រះរាជអំណោយរបស់ព្រះចៅអធិរាជបារាំងថ្វាយសម្ដេចព្រះនរោត្ដមនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦។

សំណង់ដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយទៀតនោះគឺ សំណង់សារមន្ទីរជាតិ ដែលបានកសាងនៅឆ្នាំ១៩១៧ តាមរចនា​បថខ្មែរ។ ក្រៅពីនោះមានសំណង់អគារមួយចំនួន ដែលបានសាងសង់ទៅតាមរចនាបថសិល្បៈទំនើប ដូចជា រាជាយស្ម័យយាន ផ្សារធំថ្មី និងព្រះវិហារ សាំង ចូសែហ្វ ជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក សេង សុវណ្ណដារ៉ា ក៏បាន​គូសបញ្ជាក់បន្ថែមផងដែរថា សំណង់អគារតាមបែបបារាំង គឺជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌជាតិសម័យទំនើបរបស់កម្ពុជា ដែលទាមទារឱ្យមានការថែរក្សានិងអភិរក្សឱ្យបានល្អប្រសើរ។

បើតាមការលើកឡើងរបស់លោក សេង សុវណ្ណដារ៉ា ដដែល ក្រោយសម័យអាណានិគមបារាំង លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ បានរួមចំណែកក្នុងុការធ្វើទំនើបកម្មរាជធានីភ្នំពេញក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលចលនាស្ថាបត្យកម្មរបស់លោក ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជា «ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរសម័យទំនើប» ដែលក្នុងនោះរួមមានសំណង់ពហុកីឡដ្ឋានអូឡាំពិក មហោស្រពចតុមុខ វិមានរដ្ឋចំការមន និងវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេសនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញជាដើម។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា លោក សេងសុវណ្ណដារ៉ា បានអញ្ជើញជាវាគ្មិនកិត្តិយសផ្ដល់បទបង្ហាញ ស្ដីពី «រចនាបថសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ ពីសម័យអាណាព្យាបាលបារាំងដល់សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម» នៅក្នុងសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅសាលប្រជុំនៃអគារឥន្ទ្រទេវីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៕

RAC Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 29 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 02:49 PM

ព្រឹទ្ធាចារ្យ ឡោ សាន៖ ក្រៅពីទេពកោសល្យផ្សែផ្សំ និងធ្វើសំយោគពីសិល្បៈបរទេស និងសិល្បៈខ្មែរជំនាន់មុនៗ ស្ថាបត្យករខ្មែរបានបង្កើតសិល្បៈថ្មីមួយទៀតដែលមានទម្រង់ជាសិល្បៈខ្មែរ និងស្របតាមទស្សនៈខ្មែរសុទ្ធសាធ

ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនាថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី​២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ឡោ សាន វីរៈសិល្បករ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានមាន​ប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់អំពីទេពកោសល្យដ៏វិសេសវិសាលរបស់បុព្វបុរសខ្មែរនៅក្នុងវិស័យស្ថាបត្យកម្មខ្មែរបុរាណ។

លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ បានលើកឡើងអំពីការវិវត្តនិងរីកចម្រើនឥតឈប់ឈរនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរពីសម័យមួយទៅសម័យមួយ ដែលបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីទេពកោសល្យដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ស្ថាបត្យករខ្មែរបុរាណ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងបន្តថា «ក្រៅពីទេពកោសល្យខាងការផ្សែផ្សំ ធ្វើសំយោគពីសិល្បៈបរទេស និង សិល្បៈខ្មែរជំនាន់មុនៗ ស្ថាបត្យករខ្មែរបានបង្កើតចេញនូវសិល្បៈថ្មីមួយទៀតដែលមានទម្រង់ជាសិល្បៈខ្មែរ ស្របតាមទស្សនៈខ្មែរសុទ្ធសាធទៀតផង »។

លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ឡោ សាន បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែម ដោយបានលើកឡើងជាឧទាហរណ៍ថា នៅសម័យភ្នំដា ខ្មែរបាន​លុង​ភ្នំធ្វើជាប្រាសាទតាមទម្រង់នៃសិល្បៈឥណ្ឌា តែក្រោយមកស្ថាបត្យករខ្មែរបានច្នៃប្រឌិតពីជំនឿគោរពនៅលើទីខ្ពស់ ដូចជាភ្នំធម្មជាតិមកជំនួស ដោយការកសាងប្រាសាទភ្នំនៅលើដីរាបទៅវិញ ជាក់ស្តែងការសាងសង់ប្រាសាទនៅសម័យឧដុង្គ។

ជាការពិតណាស់ ទស្សនៈគោរពទីខ្ពស់នេះខ្មែរមានរួចមកហើយ តាំងពីបុរេប្រវត្តិមកម៉្លេះ ហើយលុះដល់ពេលដែលឥណ្ឌាចូលមកដល់ស្រុកខ្មែរ ក៏ជំរុញឱ្យទស្សនៈទាំងពីរដែលស្របគ្នានេះរឹតតែមានឥទ្ធិពលខ្លាំងឡើងថែមទៀត។ ហើយវប្បធម៌ដែលខ្មែរបានបង្កើត គឺជាការច្នៃប្រឌិតទាញយកអរិយធម៌បរទេសដែលមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលអាចច្របាច់បញ្ចូលគ្នាបាន មកធ្វើការកែច្នៃនិងបង្កើតថ្មីឱ្យលក្ខណៈជាព្រលឹងនៃវប្បធម៌ខ្មែរ តាមបែបខ្មែរ។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ឡោ សាន បានអញ្ជើញជាវាគ្មិនកិត្តិយសផ្ដល់បទបង្ហាញ ស្ដីពី «ការស្វែងយល់ពីរចនាបថសិល្បៈខ្មែរ» នៅក្នុងសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅសាលប្រជុំនៃអគារឥន្ទ្រទេវីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសុក្រ, 29 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 02:42 PM

លោក រ៉េត សាមុត៖ ស្ថាបត្យកម្ម និងសំណង់ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរមានប្រាសាទពីរបែប

ភ្នំពេញ៖ «ស្ថាបត្យកម្ម និងសំណង់ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរ មានប្រាសាទពីរបែប...» នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក រ៉េត សាមុត មគ្គុទេសក៍ទេសចរណ៍តំបន់សៀមរាបអង្គរ នៅក្នុងសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅសាលប្រជុំនៃអគារឥន្ទ្រទេវី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីវេលាម៉ោង ៨:៣០នាទីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ។

បើតាមលោក រ៉េត សាមុត ស្ថាបត្យកម្ម និងសំណង់ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរ មានប្រាសាទពីរបែបគឺ៖ ទី១. ប្រាសាទភ្នំជាប្រាសាទសង់លើឃឿនច្រើនជាន់សម្រាប់លទ្ធិទេវរាជ (បាគង បាខែង បក្សីចាំក្រុង ប្រាសាទធំ មេបុណ្យខាងកើតប្រែរូប តាកែវ បាពួន អង្គរវត្ត បាយ័ន)។ ទី២. ប្រាសាទសង់ទាបនឹងដី ជាប្រាសាទសម្រាប់លទ្ធិបុគ្គលនិយម (ព្រះគោ លលៃ បន្ទាយឆ្មារ ព្រះខាន់ តាព្រហ្ម។ល។)។ ម្យ៉ាងទៀត គេបានសង្កេតឃើញថាពីរាជ្យមួយទៅរាជ្យមួយទៀតប្រាសាទមានទំហំកាន់តែធំឡើង ហើយកាន់តែច្រើនឡើង។ ត្រង់នេះបង្ហាញឱ្យឃើញថា ព្រះរាជាអង្គរហាក់ដូច​ជាបានប្រណាំងប្រជែងក្នុងការលើកកិត្យានុភាពរបស់ព្រះអង្គ។ ចំពោះប្រាសាទដូចបាន រៀបរាប់រួចមកហើយនេះ ពុំមែនមានត្រឹមតែការកសាងហើយចប់នោះទេ គឺប្រជារាស្ត្រមានការផ្គត់ផ្គង់នូវគ្រឿងប្រដាប់ប្រើប្រាស់ និង ដង្វាយផ្សេងៗនិងមានភារៈត្រូវទៅនៅបម្រើ និង ថៃរក្សាប្រាសាទទាំងនោះថែមទៀត។

ចំណែកការវិវត្តនៃរចនាបថស្ថាបត្យកម្មសំណង់ និង ប្រាសាទបុរាណខ្មែរសម័យអង្គរ លោក រ៉េត សាមុត បានគូសបញ្ជាក់ថា ត្រូវបានចែកចេញជា១០រចនាបថគឺ៖

១. រចនាបថគូលែន (គ.ស.៨០២ ដល់ ៨៥០ ពាក់កណ្ដាលទី១នៃស.វ.ទី៩)

២. រចនាបថព្រះគោ (គ.ស.៨៧៧-៨៨៩ ភាគ៤នៃចុងស.វ.ទី៩)

៣. រចនាបថបាខែង (ចុងនៃ ស.វទី៩ និងដើម ស.វ ទី ១០)

៤. រចនាបថកោះកេរ (គ.ស.វ.ទី ១០)

៥. រចនាបថប្រែរូប (គ.ស.៩៤៤-៩៦៨)

៦. រចនាបថបន្ទាយស្រី (ពាក់កណ្ដាលទី២ នៃ គ.ស.វ.ទី ១០)

៧. រចនាបថឃ្លាំង (ចុងស.វ.ទី១០ និងពាក់កណ្ដាលទី១ នៃស.វ.ទី ១១)

៨. រចនាបថបាពួន (ពាក់កណ្ដាលទី២ នៃស.វ.ទី១១)

៩. រចនាបថអង្គរវត្ដ (ពាក់កណ្ដាលទី ១ នៃស.វ.ទី ១២)

១០. រចនាបថបាយ័ន (ពាក់កណ្ដាលទី១ នៃស.វ.ទី១២ និងដើមស.វទី១៣)

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សិក្ខាសាលាដែលត្រូវបានរៀបចំនាព្រឹកនេះ គឺជាសិក្ខាសាលាបន្តពីសិក្ខាសាលាជាតិលើកទី១ ស្តីអំពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យនគរភ្នំដល់សម័យលង្វែក» រៀបចំដោយមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ៕

RAC Media

  ថ្ងៃសុក្រ, 29 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 02:39 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ស៊ុំ ឈុំប៊ុន៖ ក្រោយរៀបចំសិក្ខាសាលាជាតិចំនួនពីរលើកអំពីសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងផលិតនូវខ្សែវីដេអូអំពី ការវិវត្តនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរចាប់តាំងពីការកកើតដំបូងរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន

ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនាថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ស៊ុ ឈុំប៊ុន សមាជិកពេញសិទ្ធិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងអំពីគោលបំណងរបស់ឯកឧត្ដម និងគម្រោងរៀបចំផលិតជាខ្សែវីដេអូ ស្ដីអំពី «ការវិវត្តនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរចាប់តាំងពីការកកើតដំបូងរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន» នាពេលខាងមុខនេះ។

បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ស៊ុំ ឈុំប៊ុន មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំចងក្រងជាខ្សែវីដេអូ ស្ដីអំពី «ការវិវត្តនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរចាប់តាំងពីការកកើតដំបូងរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន» ដោយផ្អែកលើ​​  មូ​ល​ដ្ឋានឯកសារនិងស្នាដៃស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ ដែលបានធ្វើបទបង្ហាញក្នុងសិក្ខាសាលជាតិទាំងពីរកន្លងមកនេះ ដោយការរៀបចំឯកសារជាវីដេអូនេះ អាចនឹងត្រូវការពេលវេលា២ឆ្នាំ គឺពីឆ្នាំ២០២០ដល់ឆ្នាំ២០​២១ ដើម្បីគោលបំណងក្នុងការចូលរួមចំណែកកសាងសង្គមជាតិកម្ពុជាឱ្យមានវិបុលភាព និងវឌ្ឍនភាពឆ្ពោះទៅមុខបន្ថែមទៀត តាមរយៈការពង្រីកចំណេះដឹងអំពីវិស័យស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ និងជាការចូលរួមមួយផ្នែកក្នុងវិស័យទេស​ចរណ៍កម្ពុជា។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ស៊ុំ ឈុំប៊ុន ក៏បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីការប្ដេជ្ញាយ៉ាងមុតមាំរបស់ឯកឧត្ដមថា តាមផែនការដែលបានគ្រោងទុក នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ខាងមុខនេះ មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ីនឹងខិតខឹប្រឹងប្រែងរៀប​ចំឱ្យបានចេញជាសមិទ្ធផលជោគជ័យពាក់កណ្ដាលរបស់ខ្លួនក្នុងដំណើរការផលិតវីដេអូ ដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ ដែល​វាគឺជាសមិទ្ធផលក្នុងនាមឯកឧត្ដមជារាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលនឹងធ្វើការរៀបរាប់អំពីការកកើតទឹកដីខ្មែរចាប់តាំង​ពីសម័យហ្វូណនរហូតមក និងបញ្ជាក់អំពីប្រពៃណីខ្មែរបុរាណ ហើយក្នុងនោះក៏នឹងមានការបង្ហាញអំពីការស្លៀកសំ​លៀកបំពាក់បែបប្រពៃណីខ្មែរបុរាណ ដែលវានឹងជាការចូលរួមចំណែកមួយនៅក្នុងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ដែលកំណត់ចេញដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានាពេលកន្លងមកផងដែរ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសុក្រ, 29 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 02:36 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ខ្មែរយើងមានមរតកវប្បធម៌ដ៏អស្ចារ្យ ប៉ុន្តែកន្លងមកវិធីសាស្ត្រក្នុងការបង្ហាញរបស់យើង នៅមិនទាន់អាចឱ្យគេស្គាល់និងឃើញបានទូលំទូលាយនៅឡើយ

ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ដែលប្រព្រឹត្តទៅនាថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងអំពីគុណតម្លៃនៃស្ថាបត្យកម្ម ការវិវត្តសំខាន់ៗនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ ភាពសម្បូរបែប ព្រមទាំងភាពអស្ចារ្យនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរបុរាណ ប៉ុន្តែឯកឧត្ដមបានគូសបញ្ជាក់ថា វិធីសាស្ត្រក្នុងការបង្ហាញរបស់ខ្មែរ ទៅកាន់ពិភពលោកនៅមិនទាន់ទូលំទូលាយនៅឡើយ។

បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ស្ថាបត្យកម្មនីមួយៗ ត្រូវគោរពទៅតាមក្បួនខ្នាតជាចាំបាច់របស់មរតកវប្បធម៌នៃប្រជាជាតិនីមួយៗ ហើយស្ថាបត្យកម្មបានចារឹកនូវឥរិយាបថ វប្បធម៌ និងសង្គមរបស់ប្រជាជាតិ ដោយតាមរយៈការសង្កេតមើលសំណង់អគារ គេអាចយល់នូវចរឹកលក្ខណៈ ឥរិយាបថសង្គម និងឥរិយាបថជនជាតិ ភ្ជាប់ទៅនឹងទស្សនវិជ្ជាសង្គម នៃប្រជាជាតិនីមួយៗបាន។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ស្ថាបត្យកម្មរបស់ជាតិសាសន៍មួយ ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរដោយសារកត្តាសង្គម សេដ្ឋកិច្ច ប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រជាជាតិនីមួយៗ ហើយវាក៏អាចក្លាយទៅជាភស្តុតាងដែលបង្ហាញអំពីស្ថានភាពប្រែប្រួលនៃឥរិយាបថសង្គម ទិដ្ឋភាពសង្គមជាហូរហែរ ដោយពេលខ្លះមិនមានអ្វីជាសំណេរនោះទេ ប៉ុន្តែគេអាចមើលទៅលើស្ថាបត្យកម្ម ក៏គេអាចមើលឃើញអំពីឥរិយាបថសង្គម ទិដ្ឋភាពសង្គមផងដែរ។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ការវិវត្តនៃស្ថាបត្យកម្ម គឺជាបង្ហាញអំពីវឌ្ឍនភាពនៃសង្គមមនុស្ស ដោយមនុស្សបានវិវត្តពីការរស់នៅក្នុងរូងភ្នំ រហូតដល់ដំណាក់កាលកសាងប្រាសាទភ្នំ និងចុងក្រោយដូចជារហូតមកដល់សម័យឧដុង្គ ដែលខ្មែរយើងបានកសាងជាលក្ខណៈវត្តច្រើនជាងលក្ខណៈប្រាសាទ ពោលគឺវាជាការវិវត្តនៃសង្គមរបស់មនុស្សខ្មែរជំនាន់មុន ដែលទាំងនេះជាការប្រែប្រួលនៃស្ថាបត្យកម្មនៃប្រជាជាតិនីមួយៗ។

ទោះជាយ៉ាងណា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា កន្លងមកខ្មែរយើងតែងតែនិយាយថា «ភាពអស្ចារ្យនៃវប្បធម៌របស់យើង» ប៉ុន្តែវិធីបង្ហាញរបស់យើង គេមិនបានឃើញនោះទេ ដូច្នេះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមានតួនាទីឆ្កឹះបង្ហាញនូវវិធីនេះ ដែលកន្លងមក ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានជួបពិភាក្សាជាមួយនឹងឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រីនិងថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងទេសចរណ៍រួចហើយ និងបានឯកភាពគ្នាជាកម្រិតអន្តរស្ថាប័ន ដើម្បីធ្វើការលើកតម្កើងវិស័យទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងផលិតផលថ្មី ដែលនេះជាអ្វីដែលយើងបានធ្វើដើម្បីមរតកវប្បធម៌របស់ជាតិយើង។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នេះ មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានសហការជាមួយនឹងវិទ្យាស្ថានជ័យសម្រាប់ការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ បានរៀបចំនូវសិក្ខាសាលាជាតិ ស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងមានការចូលរួមពីវាគ្មិនដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់សរុប ៨រូប៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសុក្រ, 29 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 11:52 AM

នាព្រឹកនេះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំសិក្ខាសាលាស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន»

ភ្នំពេញ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ៣កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ វេលាម៉ោង ៨:៣០នាទីព្រឹកនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយស្ដីពី «ការវិវត្តនៃរចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទខ្មែរ ពីសម័យឧដុង្គដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន» ក្រោមកិច្ចសហការរវាងមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានជ័យសម្រាប់ការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

សិក្ខាសាលានេះ ត្រូវរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងបង្ហាញនូវរចនាបថអង្គរ និង បង្ហាញអំពីទម្រង់ និង លក្ខណៈពិសេសនៃក្បាច់បុរាណខ្មែរសំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ជាស្នូលនៃព្រលឹងខ្មែរនាសម័យស្ថាបត្យកម្ម និង សំណង់ខ្មែរសម័យទំនើបបច្ចុប្បន្ន និង សម័យក្រោយៗទៀត។ ជាការពិតណាស់ ក្នុងបរិបទសាកលភាវូបនីយកម្ម សំណង់ និង ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរសម័យទំនើប ចាប់តាំងពីសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម រហូតមកដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន ខ្មែរតែងតែផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងស្ថាបត្យកម្ម និង ក្បាច់រចនាបែបបុរាណខ្មែរ ដែលបានបន្សល់ទុកជាមរតកដ៏វិសេសវិសាល តាំងពីសម័យចក្រភពអង្គរ បង្កើតបានជាតម្លៃដ៏ពិសិដ្ឋរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ដែលពុំអាចកាត់ថ្លៃបាន។

សិក្ខាសាលានៅថ្ងៃនេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយមានការអញ្ជើញចូលរួមចែករំលែកចំណេះដឹង និងស្នាដៃស្រាវជ្រាវ របស់វាគ្មិន ៨ រូប ផ្ដោតលើប្រធានបទចំនួន ៨ សំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖

“រចនាបថស្ថាបត្យកម្មនិងសំណង់ប្រាសាទសម័យអង្គរ” ដោយលោក រ៉េត សាមុត

“ការស្វែងយល់អំពីរចនាបថសិល្បៈខ្មែរ” ដោយលោកសាស្ត្រាចារ្យ ឡោ សាន

“ក្បាច់៤ប្រភេទរបស់សិល្បៈខ្មែរ” ដោយលោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ចាន់ ស៊ឹម

“ទម្រង់ក្បាច់បុរាណខ្មែរ” ដោយលោកសាស្ត្រាចារ្យ ផល ពុទ្ធិ

“រចនាបថសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរសម័យឧដុង្គ” ដោយបណ្ឌិតសភាចារ្យ សោម សុមុនី

“រចនាបថសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរពីសម័យអាណាព្យាបាលបារាំងដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន” ដោយលោក សេង សុវណ្ណដារ៉ា

“រចនាបថនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរពីសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ដល់បច្ចុប្បន្ន” ដោយលោកសាស្ត្រាចារ្យ កុល សារ៉ូ

“រចនាបថស្ថាបត្យកម្មខ្មែរសម័យទំនើប” ដោយលោក លឹម សុក្រាត

នៅក្នុងសិក្ខាសាលានេះផងដែរ ក៏មានការនិមន្តនិងអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ មន្ត្រីរាជការ និងនិស្សិតសរុបប្រមាណជាង ៦០ នាក់។

បើតាមប្រសាសន៍របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ សិក្ខាសាលានេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃការប្រមូលផ្តុំធនធានបញ្ញាញាណខ្មែរលើវិស័យរចនាបថ និង សំណង់ស្ថាបត្យកម្ម ដើម្បីរួមចំណែកលើកតម្កើងលក្ខណៈជាតិ និងការអភិវឌ្ឍសង្គមប្រកបដោយវិបុលភាព វឌ្ឍនភាព ភិយ្យោភាព និង សេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្តក្នុងសង្គមកម្ពុជាតរៀងទៅ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃសុក្រ, 29 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 08:54 AM

«ប្រជុំដើម្បីពិនិត្យបច្ចេកសព្ទបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិ»

កាលពីរសៀល ថ្ងៃពុធ ទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម បានដឹកនាំអង្គប្រជុំរួម ដើម្បីពិនិត្យបច្ចេកសព្ទបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិ ស្នើដោយក្រសួងបរិស្ថានបានចំនួន៥ពាក្យ។

RAC Media 

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 28 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 12:10 PM

«ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ធ្វើបទបង្ហាញដល់អ្នកស្រាវជ្រាវនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងអាស៊ាន»

នៅពីក្រោយនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងថ្នាក់ដឹកនាំ អាស៊ាន និងកូរ៉េ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីប្រទេសអាស៊ាន និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បានជួបជុំគ្នាដើម្បីស្វែងរកយុទ្ធសាស្ត្រនិងបានផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចគ្នាជុំវិញការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន កូរ៉េ ឱ្យកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរឡើងថែមមួយកម្រិតទៀត សំដៅបង្កើននិងជំរុញភាពជាដៃគូរវាងអាស៊ាន កូរ៉េ  និងកូរ៉េ មេគង្គឱ្យកាន់តែមានភាពរស់ រវើក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយសម្លឹងមកទិសខាងត្បូងរបស់ប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ លោក មូន ចេអ៊ីន។

ថ្ងៃនេះក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីតួនាទីរបស់ Think Tanks នៅប៊ូសាន ក្នុងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ធ្វើបទបង្ហាញដល់អ្នកស្រាវជ្រាវរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងអាស៊ានបានទៅលើចំណុច៤រួមមាន ៖ ទី១. អំពីទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា កូរ៉េ, ទី២. លទ្ធភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នារវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងស្ថាប័នស្រាវជ្រាវរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ, ទី៣.អំពីគោលនយោបាយសម្លឹងមកទិសខាងត្បូងរបស់ប្រធានាធិបតី មូន ចេអ៊ីន និងទី៤.ភាពរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជា និងសំណូមពរឱ្យអ្នកវិនិយោគរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េមកកម្ពុជា។

ជម្រាបជូនថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំ Think Tanks អាស៊ាន-កូរ៉េ រយៈពេល ៤ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីក្រុងប៊ូសាន នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ៕

RAC Media

  ថ្ងៃពុធ, 27 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 01:26 PM

«រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំ Think Tanks អាស៊ាន-កូរ៉េ នៅឆ្នាំ២០២១»

ថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចូលរួមប្រជុំចង្អៀតរវាងអ្នកស្រាវជ្រាវ និងអ្នកយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កូរ៉េ និងអាស៊ាន បានស្នើកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំក្រុម Think Tanks រវាងអាស៊ាន និងកូរ៉េ នៅឆ្នាំ២០២១។ កិច្ចប្រជុំនេះ បានពិភាក្សាអំពីតួនាទីរបស់ Think Tanks ក្នុងគោលបំណងជម្រុញកិច្ចសហប្រតិបត្តការរវាង អាស៊ាន-កូរ៉េ ។

ជម្រាបជូនថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាអញ្ជើញចូលរួមកិច្ចប្រជុំ Think Tanks អាស៊ាន-កូរ៉េ រយៈពេល ៤ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី២៤-២៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នៅទីក្រុងប៊ូសាន ប្រទេសកូរ៉េ៕

RAC Media

  ថ្ងៃពុធ, 27 វិច្ឆិកា 2019 ម៉ោង 01:09 PM